Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1995, Qupperneq 103

Náttúrufræðingurinn - 1995, Qupperneq 103
þau allt upp að Lindá norðan við Hvanna- lindir (3. mynd) og austur að Kreppuhálsi. Nákvæmustu korl sem til eru af þessu svæði eru kort Orkustofnunar í mælikvarð- anum 1:20 000 og með 5 m hæðarlínum. Rannsóknir á rennslisleiðum og rennslis- halla Krepputunguhrauna á þessum kort- um leiða það í ljós að það er útilokað að þau hefðu getað runnið þangað miðað við núverandi landslag. Ég hef reynt að meta lágmarksrennslishalla fyrir hraunin til að geta runnið þangað. Ég geng út frá því að hann verði að vera um það bil 5 m/km. Sé miðað við þann rennslishalla á hrauninu hefur flekinn vestan við Kverkljalla- sprungureinina sigið um 60-70 m ntiðað við llekann austan hans frá því að Kreppu- tunguhraun runnu, en það er einnig nálægt því að vera 1 cm á ári að jafnaði. Misgengin á Kverkfjallasprungureininni sýna fyrst og fremst sig til vesturs. Ekki er með fullu vitað hvar mótsvarandi ausllæg sig er að finna. Flest bendir þó til að þau séu í Dyngjufjallasprungureininni, enda virðast einkenni þess í Gígöldum, en þar skortir á rannsóknir því til staðfestingar. Samkvæmt þessu sígur spildan á milli þessara tveggja sprungureina sem heild. Hins vegar er rnjög ólíklegt að sigið sé jafnt á allri spildunni heldur er það lík- legra að hún vindist og jafnvel snúist, vegna þess að stefna hennar myndar nokk- urt horn við meginstefnu sigbeltisins og vegna legu megineldstöðvanna á gosbell- inu. ■ LOKAORÐ Fjallað hefur verið um berggrunn rann- sóknasvæðisins í þessari grein og þeirri næstsíðustu. Hins vegar hefur lítið verið minnst á laus jarðefni og ágang jökla, vatns og vinda, sent er þarna meiri og magnaðri en víðast hvar annars staðar. í næstu grein mun ég fjalla um hamfarir elds og ísa, vatns og vinda, en þau öfl gera Jökulsá á Fjöllum og farveg hennar að einni stórbrotnustu nátlúrusmíð þessa lands. ■ HEIMILDIR Guttormur Sigbjarnarson 1973. Katla and Askja. Jökull 23. 45-51. Guttormur Sigbjarnarson 1993a. Norðan Vatnajökuls. I. Aðdragandi og skipulag jarðfræðikortlagningar. Náttúrufræðingur- inn 63. 109-124. Guttormur Sigbjarnarson I993b. Norðan Vatnajökuls. II. Jarðlagaskipan og jarð- fræðikort. Náttúrufræðingurinn 63. 201-217. Haukur Tómasson 1973. Hamfarahlaup í Jökulsá á Fjöllum. Náttúrufræðingurinn 43. 12-34. Kristinn Albertsson 1972. Jarðfræði Suð- vestur-Brúaröræfa og Mið-Krepputungu. Óbirt B.S.-ritgerð við Verfræði- og raun- vísindadeild Háskóla Islands, Reykjavfk. Ólafur Jónsson 1945. Ódáðahraun I-III. Akur- eyri. Sigurður Steinþórsson 1981. Island og fleka- kenningin. Náttúra íslands, 2. útg., bls. 29- 64. Sigurður Þórarinsson 1950. Jökulhlaup og eld- gos á jökulvatnasvæði Jökulsár á Fjöllum. Náttúrufræðingurinn 54. 165-191. Sigurður Þórarinsson 1963. Eldur í Öskju. Reykjavík. Sigurjón Páll Isaksson 1984. Stórhlaup í Jökulsá á Fjöllum á fyrri hluta 18. aldar. Náttúrufræðingurinn 54. 165-191. ■ SUMMARY ÁT THE NORTH BORDER OF VaTNAJÖKULL. III. LAVAS AND TECTONICS IN POSTGLACIAL TIME In the year 1993 the two first articles of the present series “Al the North Border of Vatna- jökull” were published in Náttúrufræðingur- inn. The firsl article was a description of the preparation and the field survey for the geo- logical studies and mapping, but in the second the geological map was represented followed by a description of the strata pile, with the ex- ception of the Holocene volcanism and teclon- ics, which will be discussed in the present pa- per. The Neovolcanic rift-zone of Iceland cross- es the westernmost part of the mapped area from the south to the north. It is characterized by the fissure swarms from the three central volcanoes, the mounlain ridges of Bárðar- bunga, Kverkfjöll and Dyngjufjöll (Fig. I),
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.