Náttúrufræðingurinn - 1954, Qupperneq 31

UPPRUNI OG DREIFING ISL. FISKISTOFNA
77
um A. C. Johannsen, sem fyrstur benti á það, að íslenzki og norski
síldarstofninn muni blandast. En flest bendir til að síldarstofninn,
sem veiddur var fyrir norðan land á árunum 1937—1947 hafi mest-
megnis verið síld af íslenzkum uppruna. Frá sjófræðilegu sjónarmiði
hefur Unnsteinn Stefánsson einnig gagnrýnt þessar staðhæfingar (20),
sem ég hef líka áður gert að umtalsefni (12).
og niðurstöður, sem ég að sinni mun ekki birta á opinberum vettvangi, en vil ]>ó
taka á þeim „prioritet" með ]>ví að senda greinargerðina einhverjum opinberum
aðila, i þessp tilfelli Rannsóknarráði ríkisins. Gögnin, sem ég byggi þessa greinar-
gerð á, er öllum þessum aðilum velkomið að kynnast nánar, sé þess óskað, og eins
er ég reiðubúinn til að rœða einstök atriði eða greinargerðina í heild, ef efnið
þykir þess virði."
Rétt er að ég geti hér helztu atriðanna, er ég gagnrýndi:
1. Greining kynþroskastiga norðurlandssíldar var ekki rétt á árunum 1937-—
1947. Ruglað var saman kynþroskastigi III og VIII (þetta er nánar rætt í ritgerð
minni (11): Racial Analyses of Icelandic Herrings etc., bls. 56—57). Þetta hafði
það í för með sér, að ekki var unnt að greina sundur sumargotssíld og vorgotssíld.
Er því sú ályktun Árna Friðrikssonar hæpin, að norðurlandssildin hafi verið næsta
óblandaður vorgotssíldarstofn. Um þessar aðferðir er ekki lengur deilt, enda var
rétt greiningaraðferð tekin i notkun, en af því leiðir, að gögnin frá árunum 1937
—1947 eru í ósamræmi við síðari ákvarðanir, og verður að skoða þau ónothæf.
2. 1 aldursgreiningu virðist um kerfisbundna skekkju að ræða, en hún er fólg-
in í því, að talið var einu ári of mikið. (Samanburðarrannsókn, er norski sildar-
fræðingurinn Th. Rasmussen gerði fyrir mig vorið 1950, staðfesti þessa niður-
stöðu í meginatriðum, en jafnframt kom í ljós talsverð ónákvæmni í aldurslestri,
og virðist brýna nauðsyn bera til að öll gögn áranna 1937—1947 verði endur-
skoðuð). Ályktanir Áma Friðnkssonar um árgangaskipun norðurlandssíldar á ár-
unum 1937—1947 standa því mjög völtum fótum, og ályktanir þær, sem hann
dregur af samanburði á norskri og islenzkri síld standast því ekki.
3. Samanburður, sem ég gerði á vexti norðurlandssildar og norskrar sildar,
leiddi í ljós verulegan mismun og hafði norðurlandssíldin tiltakanlega meiri vöxt
en norska síldin. Benti þetta til þess, að hér væri ekki um sömu sild að ræða. Jafn-
framt sýndi ég fram á kerfisbundna skekkju í vaxtarútreikningum eftir síldar-
hreistri, en hún var fólgin i því, að hreistur af síld, sem var meira en 35 cm að
lengd, var ekki mælt.
4. Hryggjarliðatal norðurlandssildar var árin 1937—1947 allmiklu lægra en
hryggjarliðatal norskrar eða íslenzkrar votgotssildar, og þótti mér þetta benda til
þess, að meira hefði verið af sumargotssíld í norðurlandsstofninum en Árni Frið-
riksson gerði ráð fyrir.
Ýmis fleiri atriði gerði ég að umræðuefni og vísa ég þeim, sem í framtiðinni
vinna að þessum vandamálum, að öðru leyti til greinargerðarinnar. Ég er á þeirri
skoðun, að ef timanlega hefði verið tekið tillit til þessarar gagnrýni, hefði mátt
komast hjá margs konar vixlsporum.