Náttúrufræðingurinn - 1954, Blaðsíða 63

STÍFLA 1 FLJÓTUM
105
hækkun, eða nærri því upp undir hlað á lægst settu hýlunum, það
er þvi ofmælt, að hinni fögru byggð hafi verið drekkt.
Að stíflan, sem byggð var þarna, er 30 m há, kemur málinu ekki
við í þessu sambandi. Hæð hennar stafar af því, að stíflan var flutt
neðar í ána, þótt hún yrði við það kostnaðarsamari. Var hún sett þar
sem gljúfrin voru þrengst og búast mátti við sterkustu bergi, enda
gætti skriðunnar þar minna á austurbakkanum en ofar. Hefur stífl-
an þrátt fyrir hæð sína reynzt hið bezta þama og sýnir rétt staðar-
val á stíflustæðinu. En fyrsta stíflustæðið, sem um var hugsað, ofan
við gljúfrin, þar sem stíflan hefði orðið miklum mun lægri og ódýr-
ari, var talið hæpnara vegna skriðunnar við austurbakkann.
Við þá hækkun, sem gerð var á efra vatnsborði um 12,5 m frá
sumarvatnshæð, kom fram aukinn leki, sem vænta mátti, en hann
var þó skaðlitill og um hripleka var ekki að ræða. Hefur verið þétt-
að þama nokkuð með tiltölulega litlum tilkostnaði, og er líklegt, að
lekinn muni fara smáminnkandi.
f þessu sambandi langar mig einnig til að vikja að orðalaginu:
„hinni fögra byggð inni í dalnum, stíflunni, drekkt“. Það mun hafa
verið Ámi Óla, ritstjóri, sem í annars ágætri grein um Stífluna og
Fljótin í Lesbók Morgunblaðsins fyrir nokkrum áram harmaði þau
fegurðarspjöll, sem virkjunin hafði valdið og virðist svo sem greinar-
höfundur hafi með orðalagi sínu sama sjónarmið í huga.
Víst er um það, að þeir menn, er áður ólust upp þarna og m. a.
heyjuðu í dalnum á víðáttumiklum engjum, eiga þaðan margar bjart-
ar endurminningar, og þeim er ef til vill ekki sársaukalaust að líta
yfir stöðuvatnið, sem komið er í stað engjanna. En öðrum mönnum,
sem koma þama að eða búa þarna eftirleiðis og ekki þekkja annað
en Stífluvatnið, vorkenni ég ekki. Eða hvort myndi verða talið, að
Skorradalur í Borgarfirði þætti fegurri, ef Skorradalsvatn væri ræst
fram og í þess stað kæmu grösugar engjar. móar og mýrar, líkt og í
Lundarreykj adal, Flókadal og Reykholtsdal? Era þetta allt hinir feg-
ustu staðir, hver með sínum hætti.
Með vatnsuppistöðunni i Stíflu í Fljótum er svæðið, sem áður voru
engjar, mýrar og smávötn, hagnýtt til miklu verðmætari notkunar
fyrir miklu fleiri menn, en áður var hægt með grasnytjunum. Við
þessar aðgerðir hefur ekkert býli þurft að leggjast niður og fullar
bætur, samkvæmt mati bændanna sjálfra, hafa komið fyrir engja-
spjöllin. Og nú er Stiflan með vatnsuppistöðunni orðið nær sannnefni
en áður var.