Náttúrufræðingurinn - 1969, Blaðsíða 38

80
NÁTTÍJ RU FRÆÐI N GU RI N N
2. mynd. Sniðið til vinstri er meðaltal af öllum mældum jarðvegsniðum á
Haukadalsheiði ásamt öllum þeim öskulögum, er þar finnast. Dökku ösku-
lögin eru sýnd svört, en þau ljósu strikuð á teikningunni. Línuritið til hægri
sýnir þykknunarhraða áfoksins milli hverra tveggja aldursákvarðaðra öskulaga.
Öskulögin eru þar ekki meðreiknuð. — An average for all the soil profiles
on Haukadalsheidi.
öl 1 öskulögin frá sögulegum tíma og þar að auki ljósu Heklulögin
H;j, H4, og H5, sem öll hafa verið aldursákvörðuð með geislakols-
aðferð, en aldur þeirra er sýndur á 2. mynd. Oskulag það, sem ég
nefni hér L, er það öskulag, sem Sigurður Þórarinsson hefur nefnt
VII a, b. Þetta lag mun vera upprunnið af Hrafntinnuhraunssvæð-
inu (S. Þórarinsson 1964), en aldttr þess er ekki nákvæmlega vit-
aður, en strax ofan við það verður vart fyrstu ummerkja land-
námsmannanna. L er því skammstöfun fyrir landnámslagið. Ég
reikna hér með því, að það sé frá árinu 850, þó að einhverju geti
þar skakkað, en öruggt má teljast, að það sé frá 9. öld. Þau 9 ösku-
lög þarna, sem ekki er vitað um aldur á, eru öl 1 frá forsögulegum
tíma, en lega þeirra í áfoksjarðveginum gefur góða vísbendingu
um aldur þeirra (2. mynd). í 12 jarðvegssniðum mældi ég þykkt
allra öskulaganna og eru niðurstöður þeirra mælinga sýndar í töflu
I. Gerðar voru 6—9 mælingar í hverju jarðvegssniði.
Öskulögin liggja mjög mismunandi reglulega f áfoksjarðvegin-
um, og segir það sína sögu um, hvernig aðstæðurnar liafa verið,