Náttúrufræðingurinn - 1969, Blaðsíða 83

NÁT TÚRUFRÆÐINGURINN
125
]. mynd. Mararhetta.
(Ur: Hvad finder jeg pfi stranden)
Fyrir nokkrum árum bað Þorsteinn Víglundsson, sparisjóðsstjóri
í Vestmannaeyjum, mig að líta á ungan hettu-kuðung, sem hann
lann, ef ske kynni að það væri mararhetta. Þar senr aðeins var um
eitt og það mjög ungt eintak að ræða, þorði ég ekki að slá því
föstu, að hér væri mararhetta á ferðinni, en taldi þó sennilegt að
svo væri. í sumar sendi svo Þorsteinn mér til ákvörðunar eitt ein-
tak af hettu-kuðungi, sem hann hugði vera mararhettu, enda rétt.
til getið. Eintak það, sem hér um ræðir, fannst í maga á þorski,
er veiddist við Eyjar. Munni þess er 39 mm á lengd og 32 mm á
breidd. Eintakið er mjög ferskt að útliti og algerlega ónúið. Með
þessum fundi tel ég fullkomlega sannað, að mararhettan liii hér
við land, að minnsta kosti umhverfis Vestmannaeyjar. Annars er
mararhettan útbreidd frá Lófóten í Noregi og suður með strönd-
um Evrópu allt til Miðjarðarhafs og Azoreyja. Auk þess er hún
mjög algeng umhverfis Bretlandseyjar og við Færeyjar. Tegundin
hefur sviflirfur og getur því auðveldlega borizt til Islands með Golf-
straumnum.
Aftur á móti er ekki vitað, að til séu eintök af kringluskel frá
íslandi, hvorki á söfnurn héidendis né erlendis. En skeldýrafræð-
ingarnir Jeffreys og Mörch hafa getið hennar héðan. I greininni
Sœlindýr við ísland eltir Guðmund G. Bárðarson, sem út kom í
skýrslu hins íslenzka Náttúrufræðifélags 1917—1918, er skýrt frá
þessari tegund, og hefur Guðmundur gefið henni heitið kringlu-
skel á íslenzku, enda þótt hann gæti ekki sannað tilveru hennar
við ísland.
Vorið 1968 finnst við Vestmannaeyjar (finnandi Þorsteinn Víg-
lundsson) hægri skel þessarar tegundar í ýsugörnum. Lengd hinnar