Náttúrufræðingurinn - 1993, Blaðsíða 139
146
3. mynd. Myndin sýnir
hvenær ískjóar hafa fyrst
sést hér við land allt til
loka árs 1991. Dökku
súlumar sýna saman-
lagðan fjölda athugana og
þær rauðu samanlagðan
fjölda fúgla í hverri viku
ársins. First occurrences
of Pomarine Skua (Sterc-
orarius pomarinus) in and
around Iceland. The dark
columns represent the to-
tal number of ob-
servations and the red
columns number of birds
in each week of the year.
Records till end of 1991
are included.
jan Feb Mans Apr Mai Júni Júlí íg Sept Okt Núv Des
51. Staður við Grindavík, Gull, 13. maí 1979. 30-
40 fuglar. GP & KHS 1980.
52. Flatey á Mýrum, A-Skaft, 19. maí 1979. 6
fuglar (allir ad). GP & KHS 1980.
53. Við Bjameyjar á Breiðafirði, A-Barð, 15. júní
1979 (ad). GP & KHS 1980.
54. Ólafsfjörður, Eyf, 15. maí 1980.2 fuglar(báðir
ad). GP & KHS 1982.
55. HraunhreppuráMýrum, Mýr, um 1. júní 1980.
GP & EO 1986.
56. A sjó, milli Vestmannaeyja og lands, 23. júlí
1980. GP & EÓ 1986.
Samtals sáust 187 fúglar í 56 athugunum til og
með 1980 (3,3 fuglar/athugun). Árið 1981 sáust 3
ískjóar (allir saman á einum stað), 5 fúglar í 4
athugunum 1982, 12 fuglar 1 5 athugunum 1983,
102 fuglar í 3 athugunum 1984, 2 fuglar 1 2
athugunum 1985, 21 fúgl í 4 athugunum 1986, 54
fuglar í 17 athugunum 1987, 19 íúglar í 9
athugunum 1988, 29 fúglar í 14 athugunum 1989,
17 fuglar í 9 athugunum 1990 og 70 fúglar í 27
athugunum 1991. - Til og með 1991 hefur því
sést 521 fúgl í 151 athugun (3,5 fuglar/athugun).
Umfjöllun
A fyrstu áratugum þessarar aldar sá-
ust ískjóar fremur sjaldan hér við land,
en eftir 1960 hafa þeir verið nær árvissir.
Þeir hafa sést á hverju ári frá 1974 og
hefur athugunum stórijölgað á síðustu
árum (2. mynd). Þetta gefur þó ekki rétta
mynd af því hve margir fuglar sjást frá
landi, því flestir fuglanna frá 1987 hafa
sést í sjófuglatalningum frá hafrann-
sóknaskipum norðan íslands. Athugun-
um á ískjóum hefur fjölgað mun meira
á síðari árum en athugunum á fjall-
kjóum. ískjóar sjást langoftast stakir en
nokkur dæmi eru þó um tvo til þrjá fugla
saman. Nokkur dæmi eru einnig til um
fjóra til sjö fugla saman, fáein um 10-
20 fugla, eitt dæmi um 34 fugla (árið
1965, sjá að ofan), eitt um 30^10 fugla
(árið 1979, sjá að ofan) og eitt um 100
fugla í hóp (1984, sjá Gunnlaug Péturs-
son og Erling Ólafsson 1986).
ískjóar byrja að tínast norður á bóg-
inn frá vetrarstöðvunum í apríl og eru
aðallega á ferðinni í maí. Athuganir hér
á landi falla mjög vel að þessu far-
mynstri ískjóanna, þar sem þeirra verður
fyrst vart í lok apríl en aðallega í maí
og fram í miðjan júní (3. mynd). Þeirra
verður svolítið vart í júlí og sjást á
haustin frá síðari hluta ágúst fram í
miðjan október og stöku fuglar fram í
miðjan nóvember. Þetta mynstur fellur
einnig að haustfarinu, þar sem þeir sjást
261