Samvinnan - 01.03.1926, Page 21

S A M V I N N A N
15
allmikilli veltu og verið til búbóta fyrir bændur, en sam-
vinnu á milli félaganna vantar víða, og megnið af
mjólkurframleiðslunni gengur í gegnum greipar milliliða
t.il einstakra mjólkursala. Samband rjómabúsfélaga í rík-
inu Minnisoti var til skamms tíma öflugustu samtökin á
þessu sviði. Voru í því árið 1923 um 500 rjómabú. Átti
það í fyrstu í hörðum útistöðum við kaupmenn, er báru
iægri hluta, og urðu að sætta sig við það, að félagið vann
sér traust fleiri og fleiri mjólkurframleiðenda. Hefir sam-
bandinu orðið mikið ágengt í þá átt, að bæta vöruvönd-
unina og tryggja bændum hærra verð fyrir smjörið.
f Bandaríkjunum eru það tíðir viðburðir,
Sölusamband að einn eður fleiri kaupsýslumenn kaupi
bænda í svo mikið af vissum vörutegundum, að
Bandaríkjun- þeir geti ráðið framboði og verði. Bíða
um. þeir svo þar til verðið er orðið svo hátt, að
þeim þykir hagkvæmt að selja. Ber það
oft við, að hringur er myndaður, er kaupir megnið af
hveitinu. Takist honum að ráða verðinu, er gróðinn jafn-
an gífurlegur á kostnað neytenda og framleiðenda. Fari
tilraunin út um þúfur, og hann verði að selja fyr en varir,
verður afleiðingin venjulegast skyndilegt verðfall og tap
fyrir bændur. Slíkt brask gerir allar áætlanir bænda um
framboð og verð á hveiti óvissar, og eykur dýrtíðina í
bæjunum, þegar verðið hækkar af þess völdum. Hefir
stórgróðabrask hveitikaupmannanna löngum verið þjóðar-
böl Bandaríkjanna. Bændum var lífsnauðsyn að losna
við þessa milliliði, og komast í beint samband við neytend-
urna innanlands. þess var ekki kostur nema með sam-
vinnu, enda gripu þeir til hennar. Ekki alls fyrir löngu
mynduðu þeir mjög öflugt sölusamband hveitiframleið-
enda. Félagsmenn eru eingöngu bændur úr aðal landbún-
aðarfylkjum Bandaríkjanna. Félagið hafði síðastliðið ár
korn til umráða frá 70 þús. bændum. Hefir það keypt
eignir 4 stórra keppinauta sinna í Chicago, og ræður yfir
300 kornforðabúrum víðsvegar um Bandaríkin. Sum járn-
brautarfélögin voru sambandinu óvinveitt. Af þeirri