Samvinnan - 01.03.1926, Side 36

30
SAMVINNAN
hefir reglan einmitt verið sú, að þegar einhver stétt þjóð-
félagsins er í hættu stödd, verði hinn hluti þjóðarinnar
að koma til. Á Alþingi 1921 var það ákveðið með góðu
samkomulagi allra, að ríkið gengi í ábyrgð fyrir togarafé-
lög sem voru illa stödd. Man eg ekki til þess, að einn ein-
asti fulltrúi sveitanna hefði neitt á móti því. Um sama
leyti voru verslunar- og útvegsstéttir landsins í mikilli
fjárkreppu. Hvað gerði landið þá? þingið gaf þáverandi
landsstjórn heimild til þess, að taka 15 milj. króna lán á
ábyrgð allra landsmanna, sem nú bera okið af þeirri lán-
töku. pannig hljóp sveitin í annað sinn undir bagga með
þeim stéttum í bæunum, sem samkvæmt þessu frum-
varpi myndu greiða nokkuð mikið í byggingar- og land-
námssjóðinn.
þriðja dæmið í þessu efni eru berklavarnalögin. Eg
hefi hér í höndum skýrslu um það, að árið 1924 styrkti
landið 664 berklaveika menn. Hefi eg skilið landlækni svo,
að það muni vera um 1 miljón króna, sem heimt var inn
með sköttum og skyldum til þess að hjálpa þessum 664
mönnum. Berklavarnalögin eru einn vottur þess, að hin-
um sterkari í þjóðfélaginu beri að hjálpa þeim veikari.
það mætti gera margt annað til gagns með einni miljón
króna, svo sem að leggja féð í vegagerð eða aðrar alþjóð-
legar umbætur, og láta þessa 664 menn sigla sinn eigin
sjó. En nú er ekki sá andi uppi, heldur hitt, að reyna að
lækna eins marga og hægt er af þeim sem fá þennan
þungbæra og hættulega sjúkdóm.
Eg vil enn nefna tvö dæmi um þetta samræmi milli
atvinnuveganna. 1 fyrra var talsvert rætt um það, hvort
ekki væri rétt að sætta sig við það, þótt kjötmarkaður-
inn lokaðist í Noregi fyrir íslenskum bændum, til þess
að útiloka norska útgerðarmenn hér, Er og öllum vit-
anlegt, að þetta var ekki aðeins lauslegt umtal, því að
frumv. kom fram um þetta frá stjórninni, og var því út-
Dýtt sem handriti meðal þingmanna í fyrra. Var þar farið
fram á það, að ef norski kjötmarkaðurinn lokaðist, yrði
lagt sérstakt gjald á sjávarafurðir, til þess að bændum