Samvinnan - 01.03.1928, Blaðsíða 62

Samvinnan - 01.03.1928, Blaðsíða 62
56 SAMVINNAN fjölmennis. I flestum iðnaðargreinum sátu karlmenn ekki fyrir vinnunni. Iðjuhöldamir létu konur og böm bægja þeim frá atvinnu. Við það varð atvinnuleysi karla miklu meira en ella, og launin svo lág, að þau hmkku ekki til að fullnægja sárustu þörfum manna. Oft var það konan, er framfærði heimilið, en mennimir sátu auðum höndum heima eða leituðu til drykkjustofunnar. Það jók á vand- ræðin, að stóriðjunni fylgdi óstöðug atvinna, vegna tak- markalausrar kepni atvinnurekenda að auka framleiðsl- una til hins ítrasta. Þeir gátu boðið verkamönnum byi’g- inn á öllum sviðum, neytt þá til að vinna fyrir hungurs- laun og lengt vinnutímann eftir geðþótta sínum. Venju- legur vinnutími var 14—16 stundir í sölarhring. Á síðara hluta 18. aldar og fram á 19. öld var korn og ýmsar aðrar landbúnaðarafurðir dýrar og hækkuðu í verði vegna styrjalda og verndartolla. Laun verkalýðsins voru svo lág, að hann gat ekki veitt sjer slíka fæðu nema af skomum skamti, heldur varð hann alment að sætta sig við ódýrastu fæðutegundir, svo sem kartöflur og kálmeti. örbirgð og atvinnuleysi, skortur á öllum heimilisþæg- indum og vonleysi um framtíðina sljóvgaði ábyrgðartil- finningu verkamannanna og veiklaði líkamlega og and- lega orku þeirra. Drykkjuskapur, óþrifnaður, sjúkdómar, lestir og váleg dauðsföll sigldu í kjölfar örbirgðarinnar. Atvinnurekendur neyttu aðstöðu sinnar gegn verka- lýðnum á ýmsan hátt, til þess að gera hann svo háðan sér sem unt var og reyta frá honum launin aftur. Fjöldi iðjuhölda rak matvöraverslanir og borguðu verkamönnum út í vörum. Menn fengu að jafnaði ekki vinnu, nema þeir sættu sig við að fá laun sín í vörum. Þegar vinnulaun voru greidd í peningum, var venjulega svo um samið, að verkamenn ættu að versla við vinnuveitandann. Með því að selja verkalýðnum lélega og dýra vöru, gátu iðjuhöld- amir stungið í vasa sinn aftur nokkrum hluta launanna. Lánsverslunin batt menn á skuldaklafa og gerði þá enn háðari vinnuveitendum. Urðu þeir að vinna hjá lánar- drotni meðan þeir skulduðu, og urðu að sætta sig við
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Samvinnan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.