Tímarit kaupfjelaganna - 01.01.1896, Síða 26

20
in, leiðbeint þeim og tekið í strenginu, ef þeim sýnist greiða-
semi sin og góðmennska mjög misbrúkuð.
En það er ekki því að heilsa, að ég sjái þessa við-
leitni aukast mikið, hvorki í voru félagi né annarsstaðar.
Þvert á móti flnnst mér hin stefnan fara vaxandi, að láta
þá afskiftalausa, sem ekki standa á eigin merg, og þetta
kemur fram, að mér finnst, eigi sizt hjá þeim, sem mest-
an hafa máttinn og mest gætu áhrifin haft í gagnstæða
átt. Fyrir þessum mönnum vakir eflaust önnur hugsjón með
félagsskapinn en hjá mér, og þeir ætla honum eigi alveg
hið sama markmið og mínir skoðunarbræður. Það má vel
vera að þeirra markmið sé hærra og þjóðhollara, en ég get
ekkert um það sagt, meðan nierkið hangir á miðri stöng
Það verður hægt að tala um það síðar, þegar merkið
breiðist út frá stangarknappinum.
Annað aðalatriði, sem oss er enn áfátt í með tilliti
til þess, að leitast alvarlega við að lcysa úr hinni upphaf-
legu spurningu, er hin mikla óþarfa verzlun, sem ýmsir
félagsmenn reka við búðarborðið. Ég segi óþarfa verzlun,
því ég sé enga verulega nauðsyn á bak við þessa aðferö.
Það er svo fjarri því, að menn séu að hætta þessu daðri
við kaupmenn, að mér sýnist það beinlínis fara til muna
í vöxt hin síðustu árin. Og enn eru það að nokkru leyti
sömu mennirnir, sem ég nefndi fyrir stuttu, eða aðrir eins,
þeir sem mestan hafa máttinn og mest gætu áhrifin haft
til leiðbeiningar og eftirdæmis. Það bólar allt of mikið
á þessu í félagi voru, þótt mér sýnist béra enn meira á
því í sumum öðrum félögum. Það er hér hugsunardeyfð
öðru hvoru megin, eða þá talsvert ólík markstefna. — Þeir
félagsmenn, er mæla með þessum viðskiftum við kaupmenn,
þurfa að fara að sýna, hvað þeir meina með aðferð sinni.
Það þarf að koma í ljós, tala um það, rita um það, sýna
fram á nauðsynina, sem talin er til þessa, og nema hana
svo burtu, ef unnt er. — Það er kominn tími til þess að
gera sér það svo Ijóst, sem unnt er, hvort kaupfélög geta
komið í stað kaupmanna og eiga að gera það.