Samvinnan - 01.04.1968, Blaðsíða 52

upphæða. — En leyfðu mér samt að
bjóða þig velkominn.
Stamandi stundi ég því upp, að ég
væri kominn að leita ráða.
— Auðvitað, sagði prestur. — Það er
ekki nema guðvelkomið. Til þess er ég
nú hér að gefa leiðsögn eftir getu. Eig-
um við ekki að tylla okkur inn í skrúð-
húsið? hætti hann við og fitlaði andartak
við buxnaklaufina.
Við gengum inn í lítið, snoturt her-
bergi, búið legubekk, stólum og borði.
Speglar huldu einn vegg þess frá gólfi
til lofts.
— Það sýnist ofurlítið stærra þannig,
sagði klerkur eins og í afsökunarskyni,
er ég virti fyrir mér þessa óvenjulegu
innréttingu. Hann benti mér að setjast
og tyllti sér sjálfur á stól gegnt mér.
— Jæja, góði vinur, hvað er það sem
þér b'ggur á hjarta? spurði hann svo.
Ég sá sjálfan mig í speglinum, þar
sem ég sat og handlék hattinn minn.
Hafi ég verið í jafnvægi fyrr, var það
rokið út í veður og vind. Blóðið var
farið að streyma mér til höfuðs, og ég
fann hvernig hjartað hamaðist í brjóst-
inu á mér.
— Ja-a-a, sagði ég og dró seiminn
lengi, því að ég hélt kannski að ég gæti
fundið einhver góð inngangsorð að því
sem ég vildi sagt hafa, meðan ég héldi
áfram að teygja úr ja-inu. En það var
hörmulegur misreikningur. Hausinn á
mér var eins og galtómur skyrsár, og ég
heyrði ekki betur en það byldi í honum
þegar ég barði hnúum á annað gagn-
augað í örvæntingarfullri tilraun til að
koma einhverri hugsun af stað. Á með-
an tevgðist sífellt úr ja-inu.
— Já? heyrði ég klerk segja and-
spænis mér, og ég sá ekki betur en gam-
anbros færðist yfir andlitið á honum.
Það var eins og hann væri að segia við
s.iálfan sig: „Já, blessaður karlinn, ekki
hefur honum farið mikið fram síðan í
skóla."
Þett.a fékk svo á mig að það lokaðist
allt í einu fyrir loftstrauminn gegnum
barkann á mér, og ja-ið varð bráð-
kvatt eft.ir langa ævi og stríða. Séra
Skafti átti nú bágt með að stilla í sér
hláturinn.
— Ja-a, byrjaði ég á ný, og var nú
farið að síga í mig, svo við sjálfan mig
sem við guðsmanninn. — Ja, bað er sko
þannig . . . (þetta var ekki sem verst
byrjun. fannst mér) . . . að ég er farinn
að hugsa . . . , gusaðist svo fram úr mér
áður en ég fengi við nokkuð ráðið.
Jafnskjótt og ég heyrði sjálfan mig
mæla þessi orð. var mér ljóst að kirkju-
för mín var til einskis orðin. Það var
sjálfgert að hætta við framhaldið. Samt
gat ég ekki. að því gert, þótt vellíðan
m:n gæti varla minni verið, að ég naut
bess með snert af illkvittni að siá hvern-
ig séra Skafta varð við. Brosið þurrk-
aðist út í einu vetfangi. Hann vék aug-
lit? sínu undan, og ég sá ekki betur en
hann bandaði ósjálfrátt frá sér með
hendinni, eins og hann vildi segja: „Vík
frá mér, Satan.“
En að svo stöddu sagði hann ekkert.
Þess í stað sneri hann sér að spegilveggn-
na
um, kraup, og benti mér að gera slíkt
hið sama. Og sem hann húkti þarna
lútandi höfði fyrir framan spegilmynd
sjálfs sín, hóf hann upp rödd sína titr-
andi.
— Látum oss biðja. Almáttugi faðir,
þú sem ert á himnum, lít þú í náð til
barns þíns, sem hingað hefur komið til
að biðjast fyrirgefningar þinnar á mik-
illi synd. Tak þennan villuráfandi sauð
á jötu þína óendanlega, þótt hann hafi
hugsað að fyrrabragði og þannig fjand-
skapazt við þig og ríki þitt, ó, drottinn.
Líkna þú honum í elsku þinni, því að
hann hefur þegar séð villu síns vegar
og snúið hjarta sínu til iðrunar. Styð
hann því á hinum þrönga vegi viðreisn-
ar sinnar, sem hann vill eftirleiðis þræða
hugsunarlaust svo sem börnum þínum
sæmir, drottinn guð minn, því að þitt
er ríkis valdið og dýrðin . . . hm, ég
meina ríkið, mátturinn og dýrðin að
eilífu. Amen.
Síðan signdi klerkur sig, hagræddi
buxnaklaufinni ofurlítið og þrýsti hönd
mína innilega að skilnaði. Þegar ég loks
staulaðist út í hávaða umferðarinnar úr
staðnaðri kyrrð guðshússins, gengu
nokkrir hálfstálpaðir strákar hjá. Þeir
litu upp um veggi musterisins og einum
þeirra varð að orði:
— Miki’ djöfull er kirkjan orðin skell-
ótt, maður!
Þann tíma sem það tók mig að ná
mér eftir þennan síðari ósigur gaf ég
mér varla tíma til að hugsa um Sonju.
Ég sat á skrifstofunni og gerði mest að
góna út í loftið. Hreimsæt röddin, sem
bauð mér góðan dag á morgnana, fór
að mestu inn um annað eyrað og út um
hitt. Ég leit ekki einu sinni upp, þegar
eigandi hennar gekk hjá. Kaffið kóln-
aði á borðinu hjá mér, og þegar ég loks
bragðaði á því moðvolgu, rann mér hálf-
partinn í skap við Sonju. Allt var þetta
í rauninni af hennar völdum. Ég hafði
tvisvar orðið mér til háðungar hennar
vegna og næði mér kannski aldrei eftir
þá þungbæru reynslu.
Einungis ef svo bar undir að ég liti
upp og sæi hundslega tryggðina í augum
hennar, fyrirvarð ég mig fyrir slíkar
hugsanir. Þá hjaðnaði reiðin eins og
kvoða, og ég varð aftur altekinn hinni
sömu orðvana ást. Smám saman komst
ég aftur til sjálfs mín, og allt virtist
vera eins og það átti að sér.
Ekki var ég fyrr orðinn samur maður
aftur en ég ákvað að leita til Jónatans
læknis. Hann hafði að vísu aldrei verið
beinlínis afreksmaður á kvennafarssvið-
inu, en hafði unnið það upp með iðni
sem á skorti meðfædda hæfileika. Auk
þess vissi ég að hann var maður óhæð-
inn. Sumir sögðu að hann hefði enga
kímnigáfu. Ef rétt var, þá var það mér
í hag. Fátt er eins ömurlegt og að sjá
spéið í svip þess, sem maður er að út-
hella hjarta sínu fyrir.
Ég gerði mér Ijóst að ég varð að haga
orðum mínum öðruvísi en i hin tvö
skiptin. Umfram allt mátti ég ekki nefna
sögnina „að hugsa.“ Sú starfsemi, sem
í því orði fólst, var augsýnilega álitin
meðal meiriháttar meina þjóðfélagsins,
stórhættulegt lögum og reglu, og beinn
fjandskapur við kirkju og kristni.
Beztu leiðina til að ná tali af Jónat-
an áleit ég vera að finna hann á lækn-
ingastofunni. Hann hafði stóran hóp
sjúklinga og var maður sem lítinn tíma
hafði aflögu frá vinnu sinni. Þær stund-
ir sem ég beið þess að röðin kæmi að
mér, notaði ég til að setja sjálfum mér
lífsreglurnar. Aftur og aftur hamraði
ég á því sama með sjálfum mér, stagl-
aði eins og í gáfnatregan krakka.
— Ekki að segja: „Ég er farinn að
hugsa . . byrja öðruvísi; ekki „Ég
er farinn að hugsa . . .“: „Ég er farinn
að hugsa . . .“ er bannsetning; byrja
öðruvísi.
En það vafðist fyrir mér hvernig „öðru-
vísi“ væri.
Loks var komið að mér, og Jónatan
læknir stóð í dyrum stofunnar.
— Næsti, sagði hann, og ég spratt á
fætur og gekk inn.
— Komdu sæll, sagði hann, tók í hönd
mér og benti mér að setjast. — Hvað
amar að þér?
Ég varð því feginn að hann hafði
sýnilega ekki tíma til að masa við gaml-
an kunningja og halda því fram að hon-
um þætti vænt um að sjá mig. Kurteis-
legur viðskiptatónn féll mér vel.
— Ég þarf á ráðum að halda, svaraði
ég. Með sjálfum mér var ég hreykinn af
því, hve vel mér gekk að koma þessum
orðum út úr mér. Nú var bara að láta
ekki hina bannhelgu setningu sleppa út
milli tannanna. Ég beit á jaxlinn til að
herða mig í þeim ásetningi. — Ekki að
segja . . .
f næstu andrá hljómuðu orðin hátt og
skýrt í lækningastofunni: — Ég er far-
inn að hugsa . . .
Ég hafði hugsað þau upphátt.
Við þessa óvenjulegu sjúkdómslýsingu
hrökk Jónatan læknir í kút, en ekki stökk
honum bros. Þvert á móti horfði hann á
mig íhyglum, alvarlegum augum, þar
til hann sagði:
— Farðu úr sokkunum!
Þrátt fyrir ástand mitt fannst mér ein-
hvern veginn sem þetta væri harla ein-
kennileg skipun eins og á stóð, og neðri
kjálkinn á mér fór ósjálfrátt að síga.
Það fór ekki fram hjá doktor Jónatan.
— Já, þú veizt auðvitað, að ég er ekki
geðlæknir. Hins vegar getur ólag á geðs-
munum auðveldlega stafað af skekkju
á stóru tánum, og þær eru mín sérgrein.
f þeim töluðum orðum greip sérfræð-
ingurinn um stóru tærnar á mér, hvora
á eftir annarri, fetti þær og þuklaði og
sneri upp á þær; lamdi loks á þær með
hamri.
— Allt í lagi hér, sagði hann svo. —
Mig grunaði það reyndar, en ég vildi
vera viss í minni sök.
— Ég fæ svona tilfelli öðru hverju, hélt
hann áfram. — Ekki oft, sem betur fer;
betta eru oftast nær erfiðir sjúklingar.
Ég hef alltaf vísað þeim beint til doktor
Torfa á . . . hm. . . . inni við sund. Hef-
urðu fundið til þess arna lengi?
Ég var algerlega klumsa. Hvernig í
dauðanum átti ég að komast út úr þess-
ari háðungarstöðu, sem ég hafði nú álp-