Samvinnan - 01.04.1968, Blaðsíða 19

Samvinnan - 01.04.1968, Blaðsíða 19
Eiríkur Hreinn Finnbogason Guðmundur G. Hagalín Kristín H. Pétursdóttir Kristín Þorsteinsdóttir Guffmundur Sveinsson Dr. Finnbogi Guffmundsson Sigfús Haukur Andrésson íslenzk Einar Sigurðsson Kristinn Jóhannesson Einar G. Pétursson Dr. Björn Sigfússon Úskar Ingimarsson Ölafur F. Hjartar Dr. Gylfi Þ. Gíslason EIRÍKUR HREINN FINNBOGASON: HLUTVERK ALMENNINGSBÚKASAFNA Árið 1949 sendi Menningar- og fræðslustofnun Sameinuðu þjóðanna frá sér álit um al- menningsbókasöfn, þar sem gerð er grein fyrir hlutverki þessara stofnana í nútíma- þjóðféiagi. Þetta álit hefur haft geysimikil áhrif á starf- semi bókasafnanna víða um heim og verður það ekki rakið hér. Til þess má eigi að all- litlu leyti rekja þá stefnu, sem almenningsbókasöfnin hafa tekið í starfi sínu síðari ár. Að vísu er bókasöfnunum víða mjög ábótavant enn sem kom- ið er, en annars staðar hafa þau náð undralangt, svo að aðdáanlegt má teljast. í Vestur-Evrópu eru nágranna- þjóðir okkar, Norðurlönd og England, lengst komnar að þessu leyti, en víða í Þýzka- landi eru og ágæt söfn, og Hollendingar sækja nú ört fram í bókasafnsmálum. Þróun almenningsbókasafn- anna síðasta aldarfjórðunginn má í sem stytztu máli lýsa á þá leið, að þau hafi á þessum tíma verið að breytast úr út- lánsstöðvum fyrir bækur í al- mennar upplýsinga-, uppeld- is- og menningarstöðvar jafn- mikilvægar og skólar og með svo vítt starfssvið, að talið er áríðandi fyrir þjóðféiagið, að sem flestir þjóðfélagsþegnar hagnýti sér þessi söfn. Tækniframfarir síðustu ára- tuga og þær margháttuðu þjóðfélagsbreytingar, sem siglt hafa í kjölfar þeirra, hafa gert þessa þróun óhjákvæmilega. Þjóðfélögin verða stöðugt margbrotnari og gera síauknar kröfur til þegnanna, bæði um almenna menntun sem og þekkingu á hvers konar sér- greinum. Breytingar gerast ört, og er brýn nauðsyn hverju þjóðfélagi, sem ekki vill drag- ast aftur úr, að veita þegnum sínum fullkomin skilyrði og örvun til að fylgjast með þeim nýjungum, sem fram koma á hvaða sviði sem er. Aukin sam- skipti milli þjóða krefjast miklu meiri þekkingar á um- heiminum, bæði landfræði- legrar og þjóðfræðilegrar, en áður hefur verið nauðsynleg, atvinnuvegirnir krefjast kunn- áttu í hvers konar náttúruvís- indum, svo að dæmi séu nefnd. Kemur hér til kasta þeirra tveggja menningarstofnana, sem óhjákvæmilegastar eru í nútímaþjóðfélagi, skóla og bókasafna, og getur hvorug án hinnar verið. Skólarnir þurfa að hafa bókasöfnin sér við hlið, bæði beinlínis vegna námsins og einnig og ekki síður til að þjálfa nemendur í sjálfstæðum vinnubrögðum, sjálfstæðri þekkingarleit. Og þar sem skólunum slepp- ir, taka bókasöfnin við. Skóla- skyldunni lýkur við 15 eða 16 ára aldur, en menntunin og þekkingarleitin heldur áfram ævina á enda. Það er í verka- hring bókasafnanna að stuðla að því, að svo megi verða. Bókin — og þá um leið bókasöfnin — er ekki aðeins miðlari þekkingar. Fátt hefur eins mikil áhrif á hugsunar- hátt og lífsafstöðu fólks og bækurnar — og þá einkum skáldbókmenntir. Er öðru fremur á þeirra færi að víkka sjónhring lesenda sinna, skerpa skilning þeirra á mann- legum verðmætum og mann- lífinu, auka dómgreind þeirra og gera þá sjálfstæða í hugs- un. Mikill bókmenntalestur og bókmenntaiðja þjóðar og almennar umræður um bók- menntir er eitt öruggasta vitn- ið um víðsýni hennar og fjör- ugt andlegt líf. Því er það eitt mikilsverðasta hlutverk al- menningsbókasafnanna að örva bókmenntalestur og bók- menntaáhuga — útbreiða bók- menntir. í þessu skyni beita bókasöfnin öllum tiltækilegum ráðum til að auglýsa bók- menntir, fyrst af öllu skáld og rithöfunda sinnar eigin þjóð- ar, en auk þess leggja þau sig fram um, þar sem þess er kost- ur, að hafa aðgengileg fyrir safngesti helztu verk heims- bókmenntanna, eldri og yngri, á einhverju því máli, sem þorri landsmanna les. í þessu skyni er í flestum söfnum stillt upp dag hvern ákveðnum skáldverkum á einhverjum þeim stöðum í safninu, sem eru enn aðgengilegri safngestum en hinar opnu hillur. Er sífellt skipt um þessar bækur og þess vandlega gætt, að slíkar aug- lýsingar komi jafnt niður á höfundum. Auk þess reyna al- menningsbókasöfnin, þar sem húsakynni leyfa, að halda uppi bókmenntakynningum eins oft og framast er unnt. Börn og unglingar eru tíðir og góðir gestir í bókasöjnum. Mynctin er úr Borgarbókasafni Reykjavíkur, Þingholtsstrœti 29. 19
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Samvinnan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.