Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.2005, Qupperneq 85

Andvari - 01.01.2005, Qupperneq 85
andvari SKÁLD VERÐUR TIL 83 inu; skyldi Halldóri hafa liðið þannig þegar hann sigldi eftir Panamaskurð- inum?“ (298). í meðförum Halldórs Guðmundssonar er ekki aðeins heild í þeirri atburðakeðju sem myndar lífshlaup Laxness. Það er líka heildrænn og samstæður blær yfir því sambandi sem skapast milli raunveruleika hans og skáldverka. Frásagnarfræðilegt ris ævisögunnar er í Nóbelsverðlaununum sem Hall- dóri voru veitt árið 1955. Hér nær saga Laxness hámarki: „Verðlaunin voru tákn þess að hér hafði ræst draumur hins unga sveitapilts að skrifa sögur fyrir heiminn“ (603). Það eru ekki aðeins væntingar hans sjálfs sem hér eru upp- fylltar heldur líka lesanda Halldórs Laxness - ævisögu. Frásögnin hefur náð því marki sem stefnt var að frá því vitruninni var lýst. En Laxness hættir ekki að skrifa þótt hann hafi hreppt verðlaunin og það gerir Halldór Guðmunds- son að sjálfsögðu ekki heldur. En hlutfallsleg umfjöllun um árin eftir 1955 er umtalsvert styttri en fyrri hlutinn og farið mun hraðar yfir sögu. Sagan af Halldóri Laxness hófst á vitrun um heim fegurðarinnar. Eigi hún að vera heildstæð þarf henni að ljúka í samræmi við það. Þar sem Laxness missti málið vegna heilabilunar þegar hann átti tvö ár eftir ólifuð er ómögu- íegt að lok ævisögu hans endurspegli að hann hafi nálgast fegurðina gegnum hmgumálið allt til dauða. Halldór Guðmundsson flytur því hugmyndina um þrá eftir æðri heimi frá einu listformi yfir á annað: En hann var orðinn hrumur og fór hratt aftur eftir þetta. Orðin hurfu meistara sínum smám saman, en tónlistin lifði lengur í honum. Hún, sú listgrein sem kemst næst heimi fegurðarinnar, var ein fyrsta minning hans og líklega ein sú síðasta. [...] Þegar bókstaf- irnir hurfu honum, urðu nótumar eftir, og enn stendur hún opin á flyglinum í stofunni á Gljúfrasteini, Das wohltemperierte Klavier, sú bók sem hann gat lesið á sínu eyðiskeri þegar allar aðrar bækur vom honum lokaðar (759-760). Tónlistin tekur hér við því hlutverki sem skáldskapurinn hafði áður. Nótna- heftið sem enn stendur opið á heimili Laxness verður þama eins konar tákn- rnynd þess hvemig fegurðarþrá skáldsins teygir sig inn í eilífðina. Nótumar minna lesandann á að þó Laxness sé genginn þurfi ekki annað en að opna eitthvert verka hans og þar blasi þessi heimur fegurðarinnar við. Þann heim §erði Laxness ódauðlegan með því að fanga hann í verk sín. Hljómlistin skipar stóran sess í þessum síðasta kafla bókarinnar og tilvitnunin sem fylgir honum er úr Heiman eg fór. „Þegar ég dey, þá vil ég heyra tónlist“ (757). Hvort þessi ósk skáldsins rættist að lokum í raun er óljóst en Halldór Guð- mundsson uppfyllir hana óbeint í bók sinni með lokaorðum verksins: „Undir lokin lifði aðeins eftir hjá honum hinn hreini tónn þegar öll merking sem °rðin geta veitt var horfin. Og fegurðin ríkti ein.“ Hér hefur frásögnin farið heilan hring. Henni lýkur eins og hún hófst, í hinum æðri heimi. Lesandinn hefur ferðast með Halldóri Laxness frá vitrun hans um ólýsanlega fegurð,
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.