Andvari - 01.01.1945, Page 52

48
Meistari H. H.
ANDVARt
um stafsetningu og greinarmerkjasetningu. Orðin á að bera
skýrt og hreinlega fram, svo að hvert atkvæði heyrist með al-
mennlega réttu hljóði og hljóðfalli, en ekki renni allt saman
í eina bunu, sem loðir að eins saman á óaðgreinanlegum vara-,
tann-, góm-, kverk- og nefhljóðum, er merking þeirra skilst
einungis af meðfylgjandi æpitónum. í þessu efni er nú við
ramman reip að draga. Fjöldi unglinga kemur á hverju ári
með fullnaðarprófsvottorð úr skólunum og talar þó eins og
munnvikin á þeim séu misvíð, varirnar geiflaðar, tungan gróin
niður öðruin megin, gómfillan tiggi á ská, svo að úfurinn
lafi niður í kok, og nefið sé allt af fullt af hor. Á þes'su verða
barnaskólarnir að ráða bót í móðurmálskennslunni með því
að kenna börnum að ná valdi á talfærum sínum og temja þau,
um leið og þau læra orð málsins og framburð þeirra, og guggna
ekki á því, þótt við nokkra örðugleika sé að etja.
. Fyrir áhrif asans i viðskiptunum, yssins í umferðinni og
skröllsins í bifreiðum og vélum er fólk farið að tala svo óðs-
lega, að hvorki greinir orða skil né atkvæða. Sendisveinn kom
i skrifstofu og var spurður, frá hverjum liann væri sendur.
„S...mi.st..hra.f..st..ús....,“ sagði hann. Þetta varð ekki skilið,
svo að hann marg-endurtók þetta, en það, sem hann hafði
meðferðis, sýndi loks, að hann var frá Sölumiðstöð hraðfrysti-
lnisanna.
Fyrir sjónum rólega Iiugsandi manna er eins og einhver
öfugsnúður sé á mörgu i fari nútímafúlks. Aldrei fyrri hafa
verið jafngóð tækifæri til að njóta lífsins, veita fyrirbærum
þess eftirtekt með skilningi, una við að gleðjast yfir tilver-
unni. Samt hefur fólk engan frið á sér fyrir einhverri tryll'
ingsóró eða æðibunugangi, eins og sagt er. í þessari ærustu
verður engum manni fært að kenna neitt og ógerlegt að læi">
nokkuð, því að ekkert festir á grunn minnisins, og ekkert
tollir þar. Þar nær enginn andlegur gróður að festa rætur. Lík-
lega stafar þetta af því, að fólk er leikið af dyn vélamenniug-
arinnar; andi hennar er farinn í það, en það hefur ekki skiliö
hann enn. Vélarnar eiga ekki að drottna yfir mönnunum, held-