Andvari

Volume

Andvari - 01.01.1945, Page 58

Andvari - 01.01.1945, Page 58
54 Meistari H. H. ANDVAHt og kunnáttusamir rithöfundar eru farnir að kalla óvissa hluti „vissa“ einungis af því, að merkingin í orðinu „vis“ í dönsku hefur snúizt við, svo að það þýðir nú ekkert annað en „nokk- urs konar“ í sumum samböndum, eða taka dönsk flælcingsorð fram yi'ir góð og gild íslenzk orð, svo sem orðið „rammi“ eigi aðeins fyrir „umgerð“, heldur einnig fyrir „takmörk“, „banka“ fyrir „berja“, „normal“ fyrir „venjulegur“, „braggi“ fyrir „skáli“, „búð“, og setja slíkt á jtrent eða þykjast ekki komast af án þess að taka upp danska orðið „stemning", þótt í íslenzku séu líklega til ein tíu betri orð um merkingar þess, og dönsku þýzkuslettuna „fag“ fyrir íslenzku orðin „grein“ og „stétt“. Við- víkjandi þessu síðasta orði má henda á það, sem verða mætti til þess, að menn áttuðu sig, því að þá er þó eitthvað útlent til að styðjast við, að í frakknesku og ensku eru notuð um þessi hug- tök orð, sem þýða „grein“, sem sé „branche“, — fávíst fóllc er farið að bera það sér í munni hér í myndinni „bransi“ —, enda er skáldlegri hugsun í því en orðinu „fag“, sem þýðir „hólf“. Það er fátt andstyggilegra til í orðfæri en þessar al- óþörfu orðalántökur, nema ef vera skyldi það, er reynt er að breiða yfir þessa fátækt í andanum með því að breyta slett- unum í vitleysu, eins og þegar dönskuslettunum „má ske“ og „kann slce“ er hreytt í „máski“ og „kanski", svo að þær hljóði líkt og íslenzku orðin „háski“ og „hanzki“, þótt þau séu allt annars eðlis; þá er þó að skömminni til skárra að hafa þ®r í sinni upprunalegu mynd. Nýlega hefur verið lekið upp á þvi háttalagi i orðavali blaða og útvarps i fréttaflutningi, sem á að vera á íslenzku, að hata erlend nöfn á ýmsum stöðum í öðrum löndum, sér í lagi borg- um, er þó hafa frá öndverðu verið til íslenzk nöfn á og eru enn, eins og til dæmis „Bergen“ í staðinn fyrir Björgvin, „London“ í staðinn i'yrir Lundúnir eða Lundúnaborg. Á lík- iega að sýna með þessu einhvers konar stimamýkt við þjóðn’ þær, er þessa staði byggja, en mjög er þó misskipt, því að auð- vitað ætti þá líka að hal'a „Köbenhavn“ í staðinn fyrir Kaup- mannahöfn, „Tórshavn" í stáðinn fyrir Þórshöfn og „Bucu- resli“ i staðinn fyrir þýzka nafnið Bukarest. Hljóta nú allir

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.