Andvari - 01.01.1879, Page 19
Hugleiðingar um stjórnarmálið.
15
reikning'i, hvað sem öllu krónutali líður. Tíminn og
verkið var forfeðrunum í raun rjettri jafndýrmætt
sem oss.
Stjórnarslcráin mælir svo fyrir í 14. gr., að þjóð-
in kjósi 30 fulltrúa fyrir sína hönd til alþingis, en
konungur 6 að auki. Rjettari regla væri það sjálf-
sagt, að þjóðin kysi alla þingmennina, því þingið á
ekki annað að vera en þjóðin sjálf í ágripi eða smærri
útgáfu, og á þinginu á ekki annað vald að koma
fram en vald þjóðarinnar ómengað og óblandað.
Með þvf að blanda þessum 6 konungsfulltrúum sam-
an við þjóðfulltrúana, virðist oss ekki neitt vera
unnið annað en eintóm óánægja, og ef til vill óeðli-
legur flokkadráttur. Ef þessir 6 menn, sem lcon-
ungur kveður til þings, eru þjóðinni að skapi og
hún ber traust til þeirra, þá mundi hún sjálf geta
kosið þá eins vel eins og hina 30. En hafi þjóðin
ekki traust til þeirra, þá er eklci rjett að neyða
þeim upp á hana að óvilja hennar, hennar frelsi er
með því skert, að sjöttungi í einu hinu fyrsta og helzta
atriði stjórnarskipunarinnar, þjóðfulltrúakosningunni
til löggjafarþingsins.
Til þess að konungur kjósi þingmenn getur,
engin skynsamleg ástæða verið önnur en sú, að hann
þekki þjóðina, hennar menn og hennar þarfir betur
en þjóðin sjálf. En væri þetta svo, þá hlýtur nauð-
synlega að fljóta af þvf sú regla, að þjóðin ætti enga
fulltrúa að kjósa, heldur færi bezt, að hinn vfsi og
kunnugi konungur annaðhvort kysi alla þingmenn-
ina, eða setti lög og stjórnaði þinglaust, með öðr-
um orðum, væri alvaldur og einráður. þ>etta hefir
þó reynslan eigi sýnt, heldur þar í móti fyrst og
fremst það, að konungar eru að hyggindum og öðr-
um hæfilegleikum upp og ofan eins og aðrir menn,
og svo í annan stað, að engin þjóð þrífst vel, hvérsu