Andvari - 01.01.1879, Side 65

Brjef frá Norvegi.
61
pípuna, sem upp úr botni pottsins stendur, og út um
stútana á járnþynnu-húfunni, sem ofan á henni er.
Gjörir járnpípan, sem upp úr miðjum pottinum stend-
ur, þannig tvennt í einu: að veita burt gufunni og
hjálpa til bræðslunni, því gufan hitar hana náttúr-
lega líka; en járnþynnu-húfan á henni að ofan fýk-
ur af, ef gufuaflið milli pottanna verður svo rriikið,
að þeim sje hætta búin af því, og segir hún þannig
til um það. Niður úr botninum á ytri pottinum er
lítil pípa, er vatn það sitrar um, sem gufan flytur
inn á milli pottanna, og tekur við því járnþynnupípa,
er leiðir það í ílát niðri, svo að það ekki gjöri ó-
þokka í loptinu.— 4 kl.stundir er lifrin að bráðna með
gufunni, og er það lýsi, sem þá er fengið, m e ð a 1 a-
lýsi. Til að ná lýsinu úr pottinum er krani út úr
hliðinni á honum ofarlega og á honum að innan
járnþynnuhulstur, langt noklcuð en mjótt, er stendur
upp og niður í pottinum; á efri hluta þessa hulsturs
eru smágöt allt í kring, og gegn um þau sitrar lýs-
ið að krananum, þegar hann er opnaður. — Lýsið er
látið renna úr pottinum í járnþynnustampa; á þeim
er krani lítið eitt ofar við botninn og í gegn um
hann er því aptur hleypt í járnþynnupípur, er leiða
það ofan í járnkassa, er niðri stendur. í honum er
umbúnaður til að sía lýsið og hreinsa (raffinere) áð-
ur það er látið á tunnurnar. — Grútnum er ausið úr
pottinum í trjetrekt út við þilið, og frá henni flytur
trjepípa hann í stóran bræðslupott, sem úti stendur.
í honum er grúturinn soðinn litla stund, 2—3 ld.-
stundir, og það lýsi sem þá fæst kallað ljósbrúnt
(brunblank) lýsi; eptir það er grúturinn soðinn
eptir því sem hver vill, og það sem úr honum fæst
kallað brúnt lýsi, en leifarnar seldar bændum til á-
burðar. Verðmunurinn á þessu lýsi var í Norvegi
í vetur 5 kr. á tunnunni: meðalalýsi 50 kr., ljós-