Andvari - 01.01.1879, Blaðsíða 22
18
Hugleiðingar um stjórnarmálið.
ið rjett, að stjórnin greiddi atkvæði með fulltrúum
þjóðarinnar, þá hefði hún á kostnaðarminni hátt get-
að bætt sínum atkvæðum við atkvæði þingsins, þó
hún hefði ekki haldið neina þingmenn til að gera
það.
Jpessi atriði, sem vjer nú höfum bent á, eru að
voru áliti þau, er einkum mætti breyta til batnaðar
í stjórnarskránni, það er að segja: i. aðþarsjetek-
ið fram hvernig samband vort við Danmörku er lag-
að; 2. að tveir sjeu stjórnarherrar með ábyrgð fyrir
alþingi, annar innanlands yfir öllum innanlandsmál-
um, og annar erlendis yfir þeim málum, er snerta
sambandið milli landanna; 3. að alþingi sje haldið
á hverju ári, og nýjar kosningar til þingsins fari
fram Qórða hvert ár; 4. að allir þingmenn sjeu þjóð-
kjörnir.
Vjer getum eigi sjeð, að stjórnarskráin þurfi
fleiri breytinga, og álítum, að þannig leiðrjett mundi
hún vera svo frjálsleg og haganleg, sem vjer getum
vænt að hafa hana. En þar að auki þurfum vjer
að setja ýms ný lög, sem standa í sambandi við þetta
mál, og breyta ýmsri tilhögun, sem nú er, í hagan-
legra og frjálslegra horf. þannig vantar oss lög
um ábyrgð stjórnarinnar og hversu dæma skuli í
þeim málum, sem alþingi kynni að höfða gegn stjórn-
arherrunum. Vjer þurfum að koma á einfaldari og
haganlegri embættaskipun. Dómaskipuninni þurfum
vjer að umsteypa frá rótum, taka upp kviðdóma, en
takmarka hin óhagkvæmu og ótilhlýðilegu málaskot
frá einum dómi til annars. Kirkjuna ættum vjer að
gera sem frjálsasta og sjálfráðasta; það er þjóðíje-
laginu til mikils kostnaðar og mæðu að draga um-
sjón hennar inn undir sín yfirráð, og við þetta er
þó ekki annað unnið en eintómt tjón, deyfð og dauði
fyrir trúarfjelagið, eins og fyrir hvert fjelag, sem