Menntamál - 01.03.1936, Síða 54

52
MENNTAMÁL
álvarleg slys. En brátt fór á þann veg, sem hann gerði
sér vonir um: Meiri hluti barnanna varð leiður á stöð-
ugum áflogum og bardögum. Og einn góðan veðurdag
ákváðu þeir sterkustu með nærri einhuga fylgi að baki
sér, að slcólagarðurinn skyldi vera sameiginleg eign allra,
og að allir skyldu liafa þar jafnan rétt. Leið nú ekki á
löngu þangað til allir urðu gagnteknir af þeirri hug-
mynd að reyna smátt og smátt að setja reglur um, hvað
mætti teljast leyfilegt og sæmilegt og hvað ekki.
„Öll börnin,“ segir Langermann, „tóku þátt í umræð-
unum um lögin. Sum að visu með meira viti og skiln-
ingi en önnur, enda má ekki gleyma hverskonar börn
þetta voru. Öll tóku þau samt sem áður umræðurnar
mjög alvarlega, því að öll höfðu þau á tilfinningunni, að
eittlivað mikilfenglegt eða jafnvel eittlivað heilagt væri
að gerast“.
„Litlu löggjafarnir tóku hlutverk sitt svo alvarlega“,
segir Langermann ennfremur, „að mörg lög voru að-
eins samþykkt með þeim fyrirvara, að þau yrðu reynd
áður en þau gengju endanlega í gildi. Þannig fékk vilji
og samvizka hvers einstaklings ávallt ný og ný tækifæri
til þess að þroskast þar til, eins og máltækið segir, rödd
lýðsins var orðin sama sem rödd guðs, sem allir heygðu
sig fyrir. I litla skólaríkinu okkar var ekki einungis um
að ræða rétt og slétt almenningsálit, heldur almennings-
álit siðferðilegrar tegundar“.
Börnin og unglingarnir, sem ungfrú Francia tókst að
koma til manns í heimavistarskóla sinum í Castel-Guelfo,
voru ekki ósvipuð að upplagi nemendum Langermanns,
þ. e. þau voru mörg vanþroska á einhvern hátt. En auk
þess höfðu flestir nemendur ungfrú Francia gerzt brot-
legir við landslög. Castel-Guelfo er 10 km. frá Imóla,
Bologne-héraði á Italíu. Ungfrú Francia var 24 ára göm-
ul þegar hún hóf starf sitt. Hún byrjaði með 32 nem-
endur, 17 drengi, 7 stúlkur og 8 fullorðna, og eina stúlku