Skírnir - 01.01.1919, Page 61

54
Þýðingar.
[Skirnir
safnist þegar saman kemur, þá er alt of lítið að gefa út
tvær smábækur á ári i slíku safni.
Ef þing og stjórn íslendinga gerðu sér ljósa grein fyr-
ir nauðsyn og gildi sjálfmentunarinnar fyrir land og lýð,
þeirri hættn, sem hún nú er i, og þeirri framtíð, sem hún
getur átt sér, ef rétt er með farið, — þá mundi bráðlega
verða komið hér upp nýju og öflugu Bókasafni alþýðu,
þýðingum úr erlendum málum. Þetta ætti að vera lands-
fyrirtæki, sérstök stofnun, seni væri miðstöð sjálfmentun-
arinnar, eins og skólarnir eru miðstöðvar kenslunnar.
Þessi stofnun bygðist á þvi trausti til íslenzkrar alþjóðar,.
að það þurfi ekki annað en að gefa henni kost á góðum
bókum á vönduðu máli, þá mundi hún kaupa þær og lesa.
Hún bygðist á þeirri sannfæringu, að góð bók sé á borð
við góðan kennara. Hvort hefir sína sérstöku kosti, en
bókin nær til svo miklu fleiri. Þó að áhrif hennar kunni
að vera veikari í svip'nn, verða þau oft djúp og langæ,
og hún er altaf handbær eigandanum ef hann þarf henn-
ar. Svo að ef það borgar sig að launa góðum kennara
með 3—4000 kr. á ári, hlýtur það að vera hagsýni að verja
1— 2000 kr. einu sinni fyrir alt til þess að koma framúr-
skarandi bók á íslenzku og breiða hana út um landið.
Þetta á að verða bókasafn lieimilanna, ekki le3trar-
félagsbækur. Þess vegna er sjálfsagt að hafa bækurnar
sem ódýrastar. Það er heimilismenningin, sem þarf að
efla, og bækur eru eitt helzta ráðið. Þær gera heimilið
vistlegra og skemtilegra. Bókasafn á sveitaheimili er eins
og dálítil Hliðskjálf. Það má setjast við það og sjá um
alla heima, sitja kyrr á sama stað og samt að vera að
ferðast. Alt sem eflir heimilismenninguna, eflir sveitirnar.
En viðgangur þeirra er lífsskilyrði fyrir menningu og heil-
brigði þjóðarinnar. Með auknum bókakosti mundi líka
heimilisfræðslan aukast af sjálfu sér, bæði foreldrar og börn
mundu lesa meira, foreldrarnir fræða börnin, og ment-
ast á því sjálfir.
Annars ætla eg ekki að gera hér tillögur um fyrir-
komulag þessarar stofnunar í hverju einstöku atriði. Slíkt