Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1918, Page 26

264
Þorleifur H. Bjarnason:
1IÐUNN
hvern vinahug hann bæri til Breta og hvílíka lotn-
ing hann hefði frá blautu barnsbeini borið fyrir llota
þeirra og afreksverkum hans. En einmitt um þessar
mundir fór missætti að magnast með Bretum og
Þjóðverjum, er að miklu leyti var sprottið af við-
skifta- og verzlunarsamkepni. Árið 1887 var Bretum
farinn að standa svo mikill stuggur af þýzkum iðn-
varningi, að fyrirskipað var, að allar þýzkar iðnvörur,
er hafðar væri á boðstólum á Bretlandi, skyldu mark-
aðar merkinu: »Made in Germany«. Átti ráðstöfun
þessi að kenna almenningi að gréina hinn ódýra, en
ótrausta þýzka varning frá hinum endingargóðu
brezku iðnvörum, er voru nokkru dýrari. En fyrir
atorku og ástundun Þjóðverja tók margur varningur
þeirra á nokkrum árum svo miklum framförum, að
hann stóð hinum brezka fyllilega á sporði, en var
þó nokkru ódýrari en hann. Var nú svo komið, að
merkið »Made in Germany« varð fremur til þess að
bæta en spilla fyrir þýzkum varningi.
Brezka stjórnin hafði árið 1885 leitað áliLs ræðis-
manna sinna um verzlun Bjóðverja og samkepni
þeirra við Breta. í skýrslum sínum til stjórnarinnar
voru ræðismennirnir samdóma um það, að Þjóðverjar
væri hvervetna í miklum uppgangi og verzlun þeirra
og iðnaður ykist stórum. Árin 1896—99 var mál
þelta rannsakað enn ítarlegar að undirlagi stjórnar-
innar og niðurstaðan varð nú enn óhagstæðari fyrir
Breta. Sló þá miklum óhug á marga brezka kaup-
menn og atvinnurekendur. Vildu þá sumir reisa rönd
við samkepni Þjóðverja með verndartollum. En sú
stefna hefir, eins og kunnugt er, átt litlum vinsæld-
um að fagna á Bretlandi. Meiri hluti brezku þjóðar-
innar hefir til þessa talið samkepnina nauðsynlega í
allri verzlun og viðskiftum, eins og spakmælið: »com-
petition is the soul of business« bendir á. Sumir
Bretar hafa jafnvel tekið svo djúpt í árinni, að Bret-