Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1920, Blaðsíða 33

IÐUNN]
Mentamál og skólatilhögun.
191
skyld frá 10—14 ára aldurs. Á þessum árum er þeim
(að nafninu til) kent: lestur, skrift, réttritun, reikn-
ingur, kristindómur, landafræði, saga og söngur;
sumstaðar einnig náttúrufræði, eðlisfræði, teiknun,
hannyrðir og leikfimi. Eftir fermingu eru ungmennin
svo ekki skyld til þess að ganga í neinn skóla né
aðstandendur þeirra skyldir til að aíla þeim frekari
fræðslu. Á þessu fyrirkomulagi hafa komið í ljós
ýmsir gallar. Að skólaskylda byrji of snemma, er ekki
víst, en líklegt. Hitt má telja víst, að námsgreinarnar
eru of margar fyrir börn alment innan 12 ára ald-
urs. Það tjáir ekki að miða við bráðþroskuðustu og
greindustu börnin. Sjálfsagt er að kenna börnum
undir fermingu, auk kristinna fræða, móðurmálið
(lestur og réttritun), skrift, söng og líkamsæfingar og
líklega reikning. Um alt hitt er álitamál. Aðalatriðin,
sem breyta þarf við barnafræðsluna, eru tvö. Annars
vegar þarf að auka fræðsluskyldu heimilanna, og
fræðsluskyldu presta í kristindómi hins vegar. Margir
heimilisfeður eru svo andlega sjáltbjarga og efnalega,
að þeir þurfa ekki að »fara á hreppinn« með fræðsla
barna sinna. Iíristindómsfræðsluna verður nú að eiga
undir hinum og öðrum kennurum, sem kunna að
vera duglegir að öðru leyti, en óhæfir til þess. Prest-
arnir virðast ekki svo ofhlaðnir störfum, þ. e. a. s.
embættisstörfum, að þeim ætti ekki að vinnast tími til
þess, og trúað gæti ég því, að eins heppilegt væri
að byrja sáluhirðisstarfið fyr en við fullorðna menn.
Hinsvegar á að færa skólaaldurinn þannig, að fjöldi
námsgreinanna byrji ekki fyr en eftir 12 eða 13 ára
aldur, eða jafnvel síðar. Eftir fermingaraldur ætti
unglingunum að standa opnir góðir alþýðuskólar,
þar sem þeir gætu fengið fræðslu næstu árin. Á al-
þýðuskólunum ælli námstíminn að vera 2 vetur, 6
mánaða kensla á vetri. Þar ætti að vera skólaskylda,
þannig, að allir þeir unglingar skyldu hafa íokið