Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1920, Page 56

214
Ól. Ó. Lárusson:
1IÐUNN
barnaveiki, blóðkreppusótt, kólera og heila-
bólgufaraldur. Síðastgreindar sóttir eru erlendar.
Ströng og árvökur sóttvörn gagnvart útlöndum getur
bægt þeim frá. Taugaveiki og barnaveiki eru á hinn
bóginn landlægar sóttir hér á landi, og þær skifta
hér mestu máli. Altaf blossa þær upp árlega ein-
hversslaðar í landinu, og enn heíir eigi verið unt að
útrýma þeim.
Þær eru báðar mestu óskepnur og kenjakindur að
þvi leytinu til, að heilbrigðir menn, ýmist þeir sem
hafa haft þær áður, eða jafnvel þeir sem aldrei hafa
sýkst af þeim, öðruvísi en þá svo vægt, að því hefir
enginn gaumur verið gefinn, geta orðið svonefndir
sóltberar, þ. e. ílytja orsök sólta þessara, sóttkveikj-
urnar, manna á milli; geta þeir þá ýmist sýkt þá,
sem sóttkveikjurnar fá frá þeim, ef góð og hagkvæm
skilyrði eru fyrir hendi, eða þeir, sein sóttkveikjurnar
liafa fengið í sig, orðið líka að sóltberum, án þess
að kenna sér meins, og llutt sóltina yfir á aðra. Pað
er enginn hægðarleikur að hafa hönd í hári slíkra
flökkukinda, sem sóttir þessar eru, þar eð þær dylj-
ast oft á ólíklegustu stöðum, enda hefir eigi verið
unt til þessa að gera þær landrækar, og reynsla stærri
og smærri þjóða er alveg á sömu lund. Sóttir þessar
eru því nær alstaðar landlægar. Þær liggja stundum
í launsátri á einstaka heimilum í sumum sveitum,
eða í bæjum, jafnvel svo árum skiftir og áralugum;
sótlarfaraldrar því raklir þangað, á slundum til mjmd-
arheimila, og hefir enginn til skamms tíma skilið í
því, hvernig í þessu liggur. En orðin: »taugaveikis-
bæli« og »barnaveikisbæli« hafa sumstaðar læst sig
inn í meðvitund þjóðarinnar. Má nærri geta, hvílík
raun heimilisfólki er að slíku, sem ekkert getur bein-
línis að þessu gert. Héldu menn áður, að sóttkveikj-
an lifði í dauðum hlutum á heimilunum. En hér eins
og víðar, þegar um farsótlir er að ræða, heíir orðið