Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1924, Page 35

IÐUNN
Um flutning latínuskólanna.
193
Hætt er þó við að áætlanir þeirra, jafnt sem hinna,
mundu ekki hafa staðist, þegar til framkvæmdanna
hefði komið. Þeir semja frumvarp um skólaskipun-
ina eins og hinir höfðu og gert; gera þeir ráð fyrir
tveimur latínuskólum í landinu, öðrum í Reykjavík
fyrir Suður- og Vesturamtið og hinum á Akureyri
fyrir Norður- og Austuramtið; skyldi Hólaskóli flutt-
ur þangað, og Hólabiskup flytjast líka til Akureyrar
á sama hátt og Skálholtsbiskup hafði verið látinn
flytja til Reykjavíkur, eða þá stiftprófasturinn í Hóla-
stifti, ef þar yrði enginn biskup skipaður, eins og til
orða hafði komið. Peir gera ráð fyrir að hið fyrsta
að unt sé, verði bygt á Akureyri hús handa biskupi
eða stiftprófasti, skólanum og kennurunum, sem og
dómkirkja, og gera ráð fyrir, hvernig fá megi fé til
þess. Skólatiminn ætlast þeir til að verði stórum
lengdur, verði um tíu mánuði á ári, og kennarar 4
við hvorn skólann; ætla þeir eigi síður til en hinir,
að skólarnir séu bættir svo miklu nemi, sést það
Jjóst á því, þegar þeir fara að telja upp, hvað kenna
skuli, og hvernig kenslu og skólastjórn skuli hagað.
Bæði nefndarbrotin sóttu það með kappi, að fá
tillögum sínum framgengt, en þar urðu þeir Stephen-
sen hlutskarpari. Með konungsbréfi 2. oktÓDer 1801
var ákveðið að niður skyldi lagður biskupsstóll á
Hólum og skóli, en lærisveinar úr Hólaskóla teknir
í Reykjavíkurskóla, og skyldi hann framvegis vera
eini latínuskólinn í landinu.
Var nú Norðurland með öllu svift stól og skóla.
Sveið Norölendingum þetta sáran, og hafa þau sár
seint viljað gróa. Stefán amtmaður Thorarensen,
gerði itrekaðar tilraunir til að fá skólann endurreist-
an í Norðurlandi; fekk hann ötulan liðsmann í þessu
máli, Ólaf Ólafsson prófessor í Kongsbergi, gamlan
Skagfirðing; hann skarst í málið, og kom svo langt,
að stjórnin kvaddi hann til Kaupmannahalnar 1804
Iöunn VIII. 13