Hlín. - 01.04.1902, Blaðsíða 28

18 -
sívarandi dauðans fatækt, basl og barlóm, samfara al-
gerðu vonleysi um betri framtið. En með þessa skoðun
á landinu og lífsskilyrðunum hér, þá hefur þjóðin þó,
mitt í þessu hörmungaástandi, sætt sig vonum framar
vel við lífið til skamms tíma vegna trúarinnar á það,
að fátæktin, sem annað andstreymi, „er himnafaðirinn
lagði á mann" í þessu lífi, væri að miklu leyti skilyrði
fyrir eilífri sáluhjálp, friði og fullsælu yfir á ókunna
landinu hinumegin grafarinnar. — En sú trú mun að
miklu horfin nú.
„Af langviðrum og lagaleysi mun landið eyðast"
segir í „Krukkspá". Samkvæmt því, sem að framan er
sagt, hefir þessi hrakspá oít verið notuð sem áreiðan-
leg sönnun gegn framtíðarvon landsmanna, eða gegn
því að það sé mögulegt að landið eigi fyrir hendi feg-
urri framtíð. Þessi hrakspá virðist hafa fallið lands-
mönnum svo vel í geð, eða þá virzt svo bersýnilega og
átakanlega sennileg, eins og hún er þó röklaus ef ekki
heimskuleg — að hún hefir eins og grafið sig inn í sálir
manna sem óskeikul guðleg opinberun um óafstýranleg
framtíðarforlög Islands, og jafnframi náttúrlega gert ekki
alllítið til þess að draga úr lífsvon og starfsfjöri þjóðar-
innar. Þessi röklausa hrakspá hefir oft mætt mér í við-
tali við menn hér, og mér hefur ávalt virzt hún vera
tekin eða skilin á tikan hátt, sem meira eða minna á-
reiðanlegur spadómur, er hljóti að koma franr fyr eða
síðar, og þá auðvitað alveg bókstaflega. En fyrir mitt
leyti álít eg, að ef það annars kynni að liggja fyrir ís-
landi að eyðast í þeim skilningi, sem hér er átt við,
að þá verði það alls ekki af langviðrum og laga-
leysi, heldur af trúmii á þessa hrakspá, eða af von-
leysi, skammsýni og dáðleysi landsmanna sjalfra, því
að h é r cr ekki langviðrasamara en viða annarstaðar í