Kirkjuritið - 01.04.1948, Síða 59

PETTER DASS
153
lólkið í huga, sem vekjari og fræðari, enda fann boðskapui
hans djúpt og varanlegt bergmál í hugum fólksins. Andrik-
ir sálmar hans, svipmerktir hispursleysi hans og heií-
skyggni á mannlífið, stimgu mjög í stúf við hinn almenna
harmagrát í andlegum kveðskap samtíðarinnar. Og enn
geta hjörtu manna orðið snortin við lestur og söng hinna
ágætustu sálma hans, og á það við um þann lofsöng hans
um kirkjuna, í íslenzku þýðingunni, sem að framan er vikið
að, og alkunnur er.
Sjá má ótvíræð áhrif frá skáldskap Petters Dass í norskri
ljóðagerð, og margir urðu beinlínis til þess að stæla hann;
einkum varð langlífur í Hálogalandi þjóðlegur kveðskapur
í hans anda, bæði um málfar og ljóðbúning. En það er til
marks um lýðhylli hans, að fjöldi þjóðsagna myndaðist
um hann, er einkum segja frá því, hvernig hann lék á kölska
með ýmsu móti, og hefir þvi í meðvitund almennings verið
talinn „vita jafnlangt nefi sinu“, og urðu þær sagnir líf-
seigar mjög. Annars bera þjóðsagnir þessar því órækan
vott, hversu djúp áhrif stórbrotinn persónuleiki Petters
Dass hefir haft á samtíðarmenn hans, og þá sérstaklega
Háleygi, sem enn varðveita nafn hans í þakklátri minn-
ingu.
Hitt skiptir þó enn meira máli á þriggja alda afmæli
Petters Dass, að trúarljóð hans hafa verið mikið afl í and-
legum og siðferðilegum þroskaferli norsku þjóðarinnar á
liðinni tíð, enda þótt skáldið fremur en prestahöfðinginn
og kennimaðurinn hafi á síðari árum hlotið vaxandi virð-
ingu og hylli.
(Auk skáldrita Petters Dass, hefir í grein þessari verið stuðzt við
ýmsar norskar bókmenntasögur og önnur rit menningarsögulegs efnis)