Kirkjuritið - 01.04.1953, Blaðsíða 68

134
KIRKJURITIÐ
og koma þeir fram í fleiri en einu hlutverki hver. Allir
höfðu þeir auðvitað grímur.
Mestir allra harmleikaskálda Hellena eru þeir Aiskylos,
Sofokles og Evripides. Aiskylos var fæddur árið 525 f. Kr.
Talið er, að hann hafi ritað um 90 leiki, en einir 7 af þeim
hafa geymzt. 13 sinnum fékk hann verðlaun. Sofokles
var 30 árum yngri. Hann ritaði að sögn 123 harmleiki, og
af þeim hafa einnig 7 verið varðveittir. 30 sinnum varð
hann sigurvegari í samkeppni. Evripides skrifaði 92 harm-
leiki, og eru 17 þeirra ennþá til. Aðeins 5 sinnum var hann
sæmdur verðlaunum, en til þess lágu þær orsakir, að leikir
hans hneyksluðu mjög samtíð hans.
Leikir þeirra Aiskylosar og Sofoklesar fjalla oftast um
sagnahetjur fortíðarinnar. Gamlar goðsagnir fengu hjá
þeim nýtt líf og innihald. Þeir drógu upp myndir, sem
sýndu hin dýpstu viðfangsefni mannsandans í því ljósi, að
fólkið hreifzt með. Áhorfendurnir lifðu sjálfir með, og
fundu hina djúpu trúarlegu hrifningu, sem bar uppi þessi
meistaraverk. Menn horfðu ekki á þessa leiki á sama hátt
og nútímamaðurinn skemmtir sér eina kvöldstund. Þeir
voru helgar athafnir í sjálfu sér, nátengdir því æðsta og
göfugasta í trúarlífi fólksins. Efni leiksins kemur hverjum
manni persónulega við, því að allir eru leikendur í lífs'
leiknum sjálfum, sem guðirnir setja á svið. Þegar Aiskyl°s
eða Sofokles skrifa sína harmleiki, eru guðirnir ekki orðnu’
að efni í ævintýri, heldur máttugustu öfl veruleikans, sem
mennirnir lifa með í.
1 leikum Aiskylosar er djúp og sterk trúartilfinning,
hann sýnir samband guða og manna, sambandið milli sakai
og hegningar, og hið guðdómlega réttlæti. Persónur hans
eru mótaðar skýrum og sterkum dráttum.
Sofokles er mýkri og mildari, og skortir hann þó ekki
sára og ægilega atburði í leikum sínum. Hlýðnin við guð-
ina og lotningin fyrir þeim er honum eitt og allt. Hann
naut mikillar hylli, allt frá því að hann kom opinberlega
fram á unga aldri og til hárrar elli. Verk hans eru hefluð