Kirkjuritið - 01.12.1973, Blaðsíða 14

ópu. Kvað þar ekki minnst að þýzk-
um kristniboðsfélögum. í Þýzkalandi
var fyrst hafið skólahald fyrir kristni-
boða. Urðu þeir, sem þar vildu gerast
kristniboðar, brótt fleiri en svo, að
þýzku félögin hefðu afl til þess að
senda þó. Gengu þeir þó í þjónustu
Breta. Hreyfingu þessa mó með sanni
kalla vakningu, því að hún fór eins og
mögnuð dögun eða heitasti vorþeyr
um lönd.
Um sömu mundir og þessir atburðir
urðu, varð mikil vakning meðal al-
múgafólks í Noregi. Bóndasonurinn,
Hans Nielsen Hauge, hóf predikara-
starf sitt skömmu fyrir aldamótin
1800. Er hann andaðist órið 1824,
hafði starf hans borið þann óvöxt, sem
enn mó glögglega sjá hvarvetna í
norsku þjóðlífi. Áður vissu Norðmenn,
h!vað kristin kenning var. Hjá Hauge
og þeim, sem skipuðu sér í flokk með
honum, sáu þeir mátt trúarinnar í líf.
inu. Mótbyr sá og ofsóknir, er Hauge
hreppti, urðu aðeins til að bceta jarð-
veginn og flýta uppskerunni. En ekki
skal hér segja frekar frá Hauge og
starfi hans, því að Ástráður Sigur-
steindórsson, skólastjóri, hefur fyrir
skemmstu ritað um það efni ! Kirkju-
ritið. Er grein hans að finna í 3. hefti
ársins 1971.
Brautir ruddar
Fregnir bárust til Noregs um hina nýju
sigra kristniboðanna í fjarlœgum lönd-
um. Hauge og vinir hans hrifust af
þeim fregnum sem aðrir. „Ó hvílík
stórvirki hefur Guð unnið á meðal
vor," ritaði Hauge, er hann minntist
kristniboðsins. Þeir menn, sem ruddu
kristniboðinu braut að hjörtum Norð-
manna, voru þó af öðru sauðahúsi.
Svo er talið, að þar gœti einkum
áhrifa frá Brœðrasöfnuði Zinsendorfs
greifa suður í Bœheimi, — óbeinna
áhrifa þó. Bugge, biskup í Þránd-
heimi, mun hafa orðið einna fyrstur
til að ýta við löndum sínum, en hann
hafði kynnzt kenningum og áhuga
brœðranna í Baeheimi. Þó varð starf
annars manns þyngra á metum. Sa
hafði gengið á kristniboðsskóla
suður í Basel og kom þaðan brenn-
andi í andanum. Hann hét Cappelen.
Cappelen ritar grein, er birtist 1
Morgunblaðinu norska árið 1826. Þar
segir svo.-
„Varla hefur nokkurn tíma áðar
sézt þvílíkur áhugi fyrir úfbreiðsla
Guðs ríkis meðal þeirra, er enn hafa
aldrei heyrt boðskap hjálprœðisins-
Fjöldi kristinna manna leggur af mörk-
um skerf sinn, til þess að mennta unga
menn og senda 'þá til þessara kœru,
heiðnu brœðra vorra, sem stynja 1
landi dauðans og skugga. í Evrópa &
engin mótmœlendaþjóð, sem ekki 'ha 1
fleiri eða fœrri félög, stofnuð til ÞeS^
að styrkja kristniboðið og veita Þ^'
framgang. Það eru einungis Nor
menn og nágrannar þeirra, Svíar, ser0
lítið eða ekkert hafa gertmálefni þessu
til stuðnings. Að sönnu vaknaði l°np
un ! stöku hjarta til ’þess að taka Þnt
! þessu mikla verki, en þau hjörtu ar
engu að síður sára fá, ef miðað er
hina, er létu sem guðleg skipun Kris
kœmi þeim ekki við, annað hvort a
hálfvelgju ellegar vegna skorts á apP
lýsingum um málavöxtu.
300