Kirkjuritið - 01.04.1976, Síða 38

deilanleg staðfesting á því sem við
báðir erum á einu máli um, sem sé
því að við lítum tilveruna og lifum hana
með talsvert ólíkum hætti. Séra Heim-
ir stingur upp á að þetta kunni að
stafa af því að ég sé einfæddur en
hann tvífæddur. Þetta kann vel að vera
rétt. Samkvæmt því ætti ég að vera í
félagsskap með Spinoza og Schleier-
macher og liggur við að ég fari hjá
mér í svo hágöfugu kompaníi. En burt-
séð frá öllum skóladæmum er ég
hræddur um að svona einföld flokkun
manngerða þyki ekki nema meðalgóð
vísindi nú á tímum. Grun hef ég einn-
ig um að ,,einfæddir“ menn hafi ann-
að slagið slæðst inn í hinn mikla skara
kristinna manna frá upphafi til þessa
dags og ekki alltaf komið þar fram til
óþurftar. En óþarfi er að fjölyrða um
slíkan barnaskap.
II.
Ekki falla séra Heimi allskostar í geð
ummæli Pauls van Buren um hinn
margumtalaða nútímamann tilveru-
spekinnar. Hann meira að segja spyr
i forundran: ,,Á hvaða öld lifir maður,
sem ekki þykist kannast við „þennan
svokallaða nútímamann" tilveruspek-
innar? Hversu glöggur er slíkur mað-
ur á andlegar hræringar samtíðar
sinnar?“
Af glöggskyggni minni fara fáar
sögur svo hvað mig snertir er skeyti
þetta eflaust vel við hæfi. Ekki er hins-
vegar víst að allir yrðu jafnsammála
um van Buren hvað þetta snertir. Hing-
að til hafa ýmsir fundið sitthvað at-
hyglisvert í skrifum hans. Ég held
annars að það væri tilvalið að við séra
Heimir sættumst á uppástungu sem
Austin nokkur Farrer kom með einu
sinni að nútímamaðurinn sem Heid-
egger talaði um væri svona um það bil
einn af hverjum fimm þúsundum. Það
kynni að vera nálægt lagi og hefði
þá hvorugur okkar séra Heimis með
öllu á röngu að standa.
Séra Heimir skákar mér með Steini
Steinarr, Pár Lagerquist og Ingmar
Bergmann. Því skákbragði er mér ekki
auðvelt að svara. Lítill er ég bók-
menntafræðingur og þó enn minni
þekking mín á sviði kvikmynda. É9
efa það ekki að þessir ágætu menn
hafi allir reynt að túlka samtíð sína
á þann hátt sem þeir sáu hana. É9
skil samt ekki fyllilega hvers vegna
list þessara manna hefur aldrei orðið
meiri almenningseign en hún var oQ
er fyrst þeir túlkuðu samtíð sína svona
vel. Skildu þeir samtíðina e. t. v. bet-
ur en samtíðin sjálf? Og hvernig stend-
ur á því að ýmsir ágætir listamenn
aðrir á sama tíma hafa túlkað samtíð
sína á talsvert annan veg? Það kann
að vera misskilningur hjá mér að nýjar
stefnur í bókmenntum og listum hafi
rutt sér til rúms á seinni árum. Grun
hef ég samt um að svo sé. Steinn
Steinarr hafði tvímælalaust talsverð
áhrif á ýmsa á sinni tíð, jafnvel
menntaskólanema norður á AkureyP-
Hið besta og sannasta í list hans mun
sannarlega lifa og á það skilið. Þat
með er ekki sagt að mat hans á sam-
tíðinni hafi verið óumdeilanlegt. In9'
mar Bergmann er einn af stóru spa'
mönnunum í kvikmyndalist þessarat
aldar. Viðhorf hans og túlkun haf®
þó alltaf verið umdeild. Sjálfum finnSl
36