Kirkjuritið - 01.04.1976, Side 49

ao Kirkjurnar yrðu sjálfstæðar alveg
frá byrjun.
^örir, eins og Karl Graul, Gustav
^arneck og Bruno Gutman, lögðu
einni3 áherzlu á, að kristniboðið
stefndi að því, að kirkjurnar hæíðu
staðháttum. Kirkjurnar ættu að sam-
e|nast menningu landa sinna, eftir því
Sem föng væru á.
bó var þeim það sameiginlegt, að
ristniboðinu bæri að keppa að því að
aróðursetja eða skipuleggja kirkjur
e9 að þasr yrðu gerðar sjálfstæðar.
essi hugsun er því ekki komin frá
fa k|rkjuhreyfingunni. Fremur er hún
°rsenda þess, hvílíku fylgi hún á að
fa9na.
Eins og fyrr segir leið langur tími,
a ur en þessi hugsjón varð að veru-
eika. þag taldist til undantekninga,
sjálfstæðar kirkjur væru til fyrir
eimsstyrjöldina fyrri, eins og t. d.
mdungakirkjan í Kóreu. Um þær
fy-ir var sjálfstæð kirkja óvenjulegt
un^stæ®urnar til þessarar tregðu í þró-
f meia mun fremur vera að finna í
nrsendunum en því, að menn hafi
t °rt viiia til þess að veita kirkjunum
ug * fre|si. Flest kristniboðsfélög störf-
^ með þeim hætti, að þau báru alla
veró^^ a sínum herðum allt frá önd-
mál U’■ varÖandi stjórn og fjár-
að kirkfunnar. Þetta leiddi til þess,
ke f skiPula9sf°rm og fjárhags-
^ 1 voru ákvörðuð að vestrænni fyrir-
nd. Þannig var t. d. fjárhagur víða
ski ndvallaður a peningum, þó að vöru-
á sPktaverzlun væri þar við lýði. Krafan
kjrk'lpu,a9' °g fé var meiri en ungu
SkiiUrnar risu undir í eigin mætti.
Pu|agshættir stungu líka oft í stúf
við það, sem tíðkaðist í viðkomandi
þjóðfélagi.
Eg skal nefna dæmi frá Madaga-
askar. Frakkar höfðu lagt eyjuna undir
sig árið 1895 og sært þjóðarvitund
Gassa djúpu sári. Þeir höfðu verið
auðmýktir í stjórnmálalegu tilliti. Árið
1903 var reynt að bæta þetta upp að
vissu ieyti í kirkjumálum með því að
leggja til, að lútherska kirkjan fengi
sérstaka, sjálfstæða sýnódu. Þeir
gerðu einnig tillögur um að reka sjálf-
stætt kristniboðsstarf meðal heiðingja
í landinu. LarsDahleaðalframkvæmda-
stjóri, kom í heimsókn og hafnaði báð-
um tillögunum. Um þessar mundir
hvíldi bókstaflega allur kostnaður á
kristniboðinu. Dahle var því þeirrar
skoðunar, að kirkjan ætti fyrst að
keppa að því að standa sjálf undir
útgjöldum sínum, áður en þeir óskuðu
eftir að eiga hlut að stjórn kirkjunnar.
Hið sama varð uppi á teningnum varð-
andi hugmyndina um að vinna að
kristniboði. Það var fyrst um sinn verk-
efni kristniboðsfélagsins (Norsk misj-
onsselskap, NMS). Kirkjan varð fyrst
að verða bjargálna.
Það er enginn vandi að gagnrýna
þessar ráöstafanir núna, en þá var
þetta sjálfsögð afstaða. En furðu vek-
ur, að þegar árið 1903 skyldi koma
fram tillögur um sjálfstæða sýnódu á
Madagaskar, enda studdu margir
kristniboðar þessa tillögu. Þetta rætt-
ist ekki fyrr en árið 1950. — Þannig
verkuðu grundvallarsjónarmið Henry
Venns í reynd. Þegar kirkjunni var sett
það takmark að standa fjárhagslega á
eigin fótum, neyddist hún til þess að
hugsa stöðugt um sjálfa sig.
Sjálfstæðismál kirknanna voru því
47