Kirkjuritið - 01.06.1978, Síða 64

réttlætiskröfunni sem kærleikslög-
mál Krists boðar. í raun boðar þessi
tvískipting ekki, að hið veraldlega
svið sé leyst undan réttlætiskröfu
Guðs, heldur er gerður skarpur
greinarmunur á, hvort sú krafa er
skoðuð í Ijósi Guðs sem skapara eða
Guðs, sem endurleysir manninn í
Jesú Kristi. Sköpunarvilji Guðs á að
ráða innan veraldlega sviðsins, en sá
vilji er talinn setja markið ekki eins
hátt hvað varðar réttlætiskröfuna og
kærleiksvilji Krists.
Nú ber að hafa í huga, þegar minnst
er á þessa kenningu Lúthers, að hann
setur hana fram m. a. til að andmæla
að hans mati algjörlega óréttlætan-
legri íhlutun kaþólsku kirkjunnar í
veraldleg málefni og vaidabrölti
hennar á því sviði. Einnig var hann að
andmæla þeirri kenningu, að maður-
inn af verkum sínum, þ. e. þátttöku
sinni á hinu veraldlega sviði, gæti afl-
að sér verðleika til sáluhjálpar. Guð
einn réttlætir manninn af synd, og
réttlætisverk mannsins, þau er hann
vinnur sem góður og réttsýnn þegn í
samfélaginu, ráða engu í því tilliti. Að
þessu tvennu leyti teljum vér kenn-
inguna enn vera í fullu gildi. Kirkjunni
ber tvímælalaust að forðast að hrifsa
til sín veraldlegt vald. Að því leyti er
hennar ríki ekki af þessum heimi.
Hennar vald er eðlisólíkt drottnunar-
valdi furstans, þar eð furstinn stjórn-
ar með valdboði, en kirkjan rekur er-
indi kærleikans. Hvað varðar hin and-
mælin, er lúta að réttlætingu af trú en
ekki af verkum, þáefumstvérekki um
gildi þeirra, enda boðar verkaréttlæt-
ið jafnan, að maðurinn telur sér trú
um, að hann geti lifað án Guðs.
En þótt tveggja-ríkja-kenningin
hafi á sínum tíma haft réttmætu hlut-
verki að gegna innan tiltekinna
marka, þá ætlum vér, að hún hafi gert
meira ógagn en gagn í sögunnar rás.
Hún hefur eðlilega mest látið að sér
kveða innan lútherskrar kristni og
gefið henni svipmót, sem hún áýmsa
lund ber enn í dag. Ýmis afbrigði
kenningarinnar hafa komið fram, en
sameiginlegt þeim öllum er áherzlan
á að takmarka umboð kirkjunnar og
um leið umfang fagnaðarerindisins
við hið andlega svið. Það afbrigði,
sem einna mest hefir gætt í samtíma-
guðfræði er hin svonefnda „guð-
fræði sköpunarformanna", die Theo-
logie der Schöpfungsordnungen-
Kunnir málsvarar þeirrar guðfræði-
stefnu voru svissneski guðfræðing-
urinn Emil Brunner og þýzki guð'
fræðingurinn Paul Althaus, en margir
aðrir merkir guðfræðingar koma og
við sögu. Samkvæmt þessari stefno
ber að líta á grundvallarstofnanir
hvers þjóðfélags, einkum fjölskyld'
una, vinnuna og hin efnahagslegu °9
pólitísku valdakerfi, sem sköpunar-
form, skikkan skaparans. Sem slíkar
tjá þær sköpunarvilja Guðs, en end-
urlausnin í Jesú Kristi hefur nánas
ekkert með þær að gera. Kærleikskra
Krists er þar af leiðandi gerð óvirk a
þessum sviðum, en í stað hennar
skulu vera í gildi lögmál, sem talin eru
vera meira í samræmi við eðli þeirra
stofnana, sem hér um ræðir.
Augljóst er, að með þessu rnóti e^
kirkjunni ætlað að tileinka sér e|n
hvers konar hlutleysisstefnu á hin
veraldlega sviði. Umboð hennar næ
aðeins til einstaklingsins í hans sálar
142