Jörð - 01.09.1942, Page 14

að nota þær jafnframt henni. Svo er um útgerðina. Það má
ekki taka allan striðsgróða frá henni — þ. e. a. s. fyrirtækj-
unum. Þvert á móti ætti að öllum líkindum að skilja miklu
meira eftir til endurnýjunar og aukningar skipaflotanum —
rneð fullnægjandi trvggingum nm, að fénu yrði ekki varið
nema eftir tilætlun. Óhrörnandi -- nei — vaxandi skipafloti
er hvorki meira né minna en aðal-undirstaða menningarlífs
á íslandi — frá hagrænu sjónarmiði skoðað. Flestar fram-
kvæmdir, sem rikissjóður nötar fé til, eru minna háttar í
samanburði við þetta. Auk þess er það ómetanlegt, að hæfi-
leikar og reynsla hinna dáðrökku manna, er staðið liafa fyr-
ir útgerð hér é landi, notist áfram. Það á að verða ein af
meginreglum hins vænlanlega íslenzka afbrigðis af socialisnia
að nola sér frumkvæði, áhuga og persónuleik einstaklings-
ins — en til þess verður hann að njóta þess frelsis, sem hon-
um er hvorki ætlað í hinum rússneska kommúnisma né hin-
um þýzka national-socialisma. S.igri A'esturveldin, Rússland
og Kína, þarf ekki að ætla annað, en að fyrirkomulag fram-
tiðarinnar verði ofið hæði úr einstaklings- og frelsishyggju
hinna veslrænu þjóða og félagshyggju hin'na austrænu.
ARIÐ 1000 unnu íslendingar á Alþingi eitt hið mesta þrek-
virki í sögu stjórnmála og félagsmála, sem sagan kann
frá að greina. Þeir höfðu ekkert fordæmi annara þjóða um
það. Það var fullkomlega frumleg heimaframleiðsla. Eru
Islendingar þeir ættlerar orðnir á árinu 1942, tárinu, sem þeir
höfðu kosið sér til að framkvæma endurreisn hins íslenzka
lýðveldis, að þeim sé um megn að gera sambærilegt sam-
komulag á sambærilegum örlagatíma? Samkomulag þeirra
nú ætti þó að vera þeim mun heilla, sem andleg upplýsing
og hverskonar þekking hefur vaxið síðan og kringumstæð-
urnar eru, með allan heiminn í háli, jafnvel ennþá örlaga-
ríkari.
Þorgeir Ljósvetningagoði breiddi feld yfir höfuð sér og
luigsaði málið. Barði Guðnumdsson segir, að hann hafi gert
meira: hann hafi á sinn hátt sett sig i samband við æðri heim.
Vilja ekki leiðtogar íslenzku þjóðarinnar nú og aðrir, er
204 ' jönÐ