Jörð - 01.09.1942, Blaðsíða 66

S K I P
SKIP — slcip — skip! er kall, sem yfirgnæfir allar aðrar radd-
ir í Bandaríkjunum; kall, er gengur neyðarópi næst. Skip!
Skip! er líka kall, sem hljóma mætti sterkar í voru eigin
landi en nokkuð annað, er snertir þjóðarbúskaprnn. Sé til land,
sem á alla afkomu sína undir öflugum skipastól, þá er það ís-
Iand. Landbúnaðurinn er þrautavara-líftrygging íslenzku þjóðar-
innar og beilsubrunnur, undirstaða þjóðlífsins, — en byggingin
á grunninum liefur risið og verður að rísa upp af efnum þeim,
sem útgerðin dregur á land. Vér gætum e.t.v. fleytt lifinu fram
á frumstæðan hátt af landbúnaðinum einum, — en ef vér ætlum oss
þann metnað að lifa fjölskrúðugu menningarlífi, á borð við aðr-
ar vestrænar þjóðir, og halda uppi sjálfstæðu riki, þá verður það
úlgerðin, sem ber uppi meginþungann af kostnaðinum við það.
Undanfarin missiri hefur mánaðarblað sjómanna, „Víkingur“,
baldið uppi áköfum áróðri fyrir þvi, að lögð yrði á það meiri
áherzla af hálfu þings og þjóðar, að útgerðinni yrði veitt aðstaða
til að safna miklu örar sjóðum til endurbyggingar íslenzka fiski-
og milliTerðaskipaflotanum, en minna bergmál hefur sá áróður
vakið, en vænta mátti. Þvi bér er stærsta nauðsynjamál íslenzks
þjóðarbúskapar. Hefur verið ástæða til að gera sér mjög góðar
vonir um, að liin hagkvæmustu kaup gætu tekizt við Bandaríkja-
menn í ófriðárlok á skipasmíðastöð (hefði sennilega mátt semja
um það þegar). Ber tvennt til þess. Annað, að þegar hætt verður
að sökkva skipum, verða skipasmíðastöðvarnar fljótlega allt of
afkastamiklar þar i landi. Ilitt, að Bandaríkjamenn hafa fram
undir þetta verið svo hlynntir íslendingum, að sérstakt má heilu.
Vér, íslendingar, höfum ekki enn kunnað að meta þau stórkost-
lcgu tækifæri, sem felast í vináttu Bandaríkjamanna, — og erum
nú á bezta vegi með að spila því öllu úr höndum vorum. Og
það kemur úr hörðustu átt, þegar það eru farmennirnir sjálfir,
er veila þessari dýrmætu aðstöðu íslenzku þjóðarinnar, er hvergi
mundi muna meira um en með tilliti til kaupa á skipasmíðastöð,
hættulegasta tilræðið. Þvi margt höfum vér, íslendingar, laglega
af oss vikið i þessu efni, en varla neitt, er að ábyrgðarleysi og
skorti á velsæmi jafnist á við það, er islenzku milliferðaskipin
voru stöðvuð af hinum fáránlega metingi yfirmanna og undir-
gefinna i farmannastétt. — En það þarf svo sem ekki að álasa
þeim, og jafnvcl ekki „Víkingi“, er hefur spanað kröfusemi þeirra
forsjárlaust að undanförnu. Þjóðarmeiðurinn ber þessa ávexti
óræktarinnar — og það eru garðverðirnir, leiðtogar þjóðlífsins
— sem bera ábyrgðina, siðferðilega talað.
256
JÖRÐ