Eimreiðin - 01.04.1927, Page 108

204
RITSJÁ
eimreiðin
eru gerðir út á fund sendiherra, til þess að reka hann á ákveðinn en
kurteisan hátt heim aftur á sína sveit. En hann neitar að fara. Síðustu
orð hans eru þessi: Það er ekki vonlaust um mennina . . . En þjáningar
þeirra eru endalausar . . . Tilkynnið fulltrúa Jarðarinnar, að ég muni
aldrei yfirgefa bræður hans og systur.
Það er altaf viðburður í íslenzku listalífi, þegar nýtt, íslenzkt
Ieikrit er á ferðinni. Slfkur viðburður hefur gerst tvisvar á þessu ári.
Leikfélag Reykjavíkur lék í vetur Munkana á Möðruvöllum, hið nýja
leikrit Davíðs frá Fagraskógi. Innlendir kraftar sameinuðust um að búa
þann leik úr garði. íslenzkur málari, Freymóður Jóhannesson, bjó leik-
tjöldin í öðrum þætti, og íslenzkur slaghörpuleikari, Emil Thoroddsen, bjó
hljómleikana. Sendiherrann frá Júpíter hefur höf. sjálfur æft til leiks og
leikið aðalhlutverkið, en íslenzkur málari, Jóhannes Kjarval, hefur
verið honum til aðstoðar með leiktjöldin. Og með leik þessum hefur
höf. aukið oss mjög trú á framtíð íslenzkrar leiklistar.
Málið á bókinni er víðast hvar gott, en greinarmerkjasetning er í stak-
asta ólagi og prófarkalestur afleitur. Sv. S.
Jörgen-Frantz Jacobsen: DANMARK 00 FÆRÖERNE. Khavn 1927.
Hér er kominn rétt einn vitnisburður um stirðleika Dana að skilja
framandi þjóðerni, sem annars sýnir sig bezt í skjaldarmerki þeirra, því
hver hluti þess táknar tapað Iand. Ungur færeyskur sagnfræðingur lýsir í
þessari bók sambandinu milli Færeyinga og Dana, og pólitík Dana, sem
bezt er lýst með þessum orðum: Ef Danir vildu losna sem fyrst við
Færeyjar, gætu þeir ekki komið öðruvísi fram en þeir gera nú (bls. 105).
Þó er langt frá, að Jacobsen vilji kenna Dönum einum um það sem
aflaga fer. Sjálfir eru Færeyingar sárgrætilega sundraðir. Er það von,
eins og í pottinn er búið. Æðsti skóli þeirra er gagnfræðaskóli, og hefur
Færeyingum því til skamms tíma verið ofvaxið að stunda háskólanám og
týnst þjóð sinni, er þeir hafa farið að heiman 15 ára gamlir. Embættis-
menn þeirra eru því allflestir danskir. Meðan svo er, skilst mönnum að
margir hafa geig af, að sjálfstæðið verði til ógæfu, og yfirleitt er geigur-
inn við framtíðina, sem orsakast af vanþekkingu, sterkasta stoð Sam-
bandsmanna, sem annara íhaldsmanna. Vilja þeir því binda bandið milli
Dana og Færeyinga sem bezt, svo þeir njóti auðs og velmegunar Dana
og láti leggja vegi og slíkt án aukins kostnaðar fyrir Færeyinga.
í hinum flokknum, Sjálfstæðisflokknum, trúa menn á mátt sinn og