Eimreiðin - 01.07.1929, Page 54

238
VIKTOR RYDBERG
EIMREIÐIN
„Du manskobarn, hur tung din lott du kánne,
sök ej hos dina svaga likar tröst!
Iágg ej din sorg pá redan tyngda bröst!
Din sorg ár din, och du bör bára henne".1) —
En þessi þrotlausa innri og ytri barátta meitlaði manngildi
hans, mótaði og dýpkaði lífsskoðun hans. Og loksins kom
skáldgyðjan til hans aftur með yngingarkraftinn, þegar hann
var enn á bezta aldri. Kom hann þá fram eins og fullþrosk-
aður snillingur í skáldritum þeim og kvæðum, er hann reit á
8. tug 19. aldarinnar. — — — —
En var þá nokkurs ávant í skáldlist hans?
Já, vissulega. Hugsun hans er ljós, en hún leiftrar ekki.
Ljós það, sem hún sendir frá sér, er skært og blaktir ekki,
en það brotnar ekki í breytileg ljósbrigði. Skáldskapur hans
er í mjög mikilli hæð, langt frá hversdagslífinu og alfaravegi.
En hann er framar öðru skáldspekingur sænsku þjóðar-
innar og hefur lýst af meistaralegri snild því dýpsta í þrá
og vonum unga fólksins, ungu kynslóðarinnar.
Viktor Rydberg gaf þjóð sinni tvö bindi af kvæðum. Fyrir-
ferð þeirra mun ekkert einsdæmi. En innihaldið er svo ósvikið,
að kvæði hans eru talin með þeim ágætustu, sem til eru í
sænskum skáldskap. Og á þetta bæði við um fegurð og hrein-
leik máls og stíls, dýpt, auðlegð og meðferð efnis.
Hádegisbaugurinn í heimi sænsku Ijóðagerðarinnar á 19.
öldinni liggur yfir Esaías Tegnér og Viktor Rydberg.
Viktor Rydberg sýnir í kvæðum sínum, að hann var hvort-
tveggja í senn skáld og spekingur. Hann er og engu síður
fræðaþulur en skáld. Og það eru ekki geðhrif augnabliksins,
sem hann lýsir. Það eru gátur tilverunnar, sem hann glímir
við; brennandi spurningar hugans og hjartans, sem hann
leysir og lýsir í máttugum sýnum og hrífandi myndum. I
»Vapensmeden* er Svanti fiðluleikari látinn segja orð, sem
sýna glögt, hvernig Viktor Rydberg skildi sjálfur skáldgáf-
una og hvað hann áleit ætlunarverk hennar. Þar segir svo:
1) Þú maður, hversu erfilt sem þér þykir hlutskifti þilt, þá Ieitaðu
ekki huggunar hjá þínum líka. Legðu ekki harma þína á þau hjörtu,
sem þegar eru mædd og hlaðin þunga. Þú ált sorg þína sjálfur, og þér
er skylt að bera hana. Þýð-