Eimreiðin - 01.07.1929, Síða 207
eimreiðin
RITS]Á
391
en þvert á móti styrkist við það, virðist alt mæla með því, að vér leit-
um fyrir oss um inntöku í það sem fyrst. Sv. S.
Sigurjón Friðjónsson: SKRIFTAMÁL EINSETUMANNSINS. Ak.
'929 (Prentsm. Odds Björnssonar).
Eilt af þjóðareinkennum vorum er gerhyglin gagnvart Iífinu og þessi
°s|álfráða þrá eftir að glíma við gátur þess og leita svars við þeim.
®ie9gstar menjar hefur þetta þjóðareinkenni látið eftir sig í bókmentun-
um> enda eru þær nálega sá eini farvegur í heimi listanna, sem hugsæi
°9 skilningsþrá þjóðarinnar hefur leitað eftir. Þegar þunglyndisfarg efans
'e9st á hugann, hvessir íslendingurinn sjónir mót myrkvanum, Ieitar á
fund einverunnar og tekur sér orðsins vald til vitnis um það stríð, sem
'nni fyrir er híið. Þetta er að vísu ekkert einsdæmi um hann. Fleiri
t>ióðir eiga þar sl<ylt mál, En þar eru farvegirnar fleiri, listgreinarnar
n’ar9þættari. ítalinn syngur leit sína og lífslöngun út í suðrænan blámann,
°9 leitar svars í söngnum, — þjóðareinkenni, sem hefur náð hámarki í
S°n9 Carusos og annara ítalskra snillinga. Ungverjinn reikar um sléttuna
ni|Wu og túlkar í mjúkum tónum fiðlunnar leit sína að meiri skilningi,
JJ'e,r' lifsfyllingu, nánara samræmi við náttúruna, eins og finna má á fagran
a,t > hljómsmíðum Dvoráks. En íslendingnum verður það oftast næst
J lr að opna hjarta sitt í orðsins list, við eldana heima í einveru skamm-
9>sins og vetrarkvöldanna löngu. Alt frá Agli Skallagrímssyni til Einars
etlediktssonar er röðin óslitin af þessum leitendum, sem sífelt knýja á
°9 reyna ýmist í bundnu máli eða óbundnu að ráða dulrúnir lífsins. í
°Pnum er fjöldi óbreyttra alþýðumanna. Svo hefur verið frá fyrstu tíð,
°9 svo er enn ; jag
^etta litla kver Sigurjóns Friðjónssonar, sem ekki er nema 62 bls. að
sl®rð, er eitt sýnishorn þess, hvernig list- og trúhneigður, en þó efagjarn.
Is,enzkur
leti
alþýðumaöur veltir fyrir sér flóknum viðfangsefnum og færir
Ur hugsanir sínar og játningar gagnvart því mikla óþekta valdi, sem æ
jr hið sama, hvernig sem stormar æða og öldur rísa á lífsins mikla sæ.
I°'u bragði virðast þetta fremur sundurlausir þankar, og kennir í þeim
Jj’ar9víslegra blæbrigða. Ýmist er einsetumaðurinn bölsýnn eins og Pré-
ar,nn eða bjartsýnn eins og sá, er orðið hefur fyrir áhrifum fagnaðar-
r,ndis. Víða verður vart stilfegurðar og haglegra selninga, en það sem
1Tlest einkennir þetta kver er einlægni höfundarins og auðsén þörf til að
j^na hjarta sitt og hug allan gagnvart vandaspurningum Iífsins, velta þeim
nT^ S^r’ ^rv^a Þær mergjar og leita að svörum við þeim, að svo
I . u leYli sem unt er. Enn á ný hefur rótgróið heilabrotaeðlið íslenzka
]^1,a^ ,ser svölunar við að færa í letur eintal sálarinnar við hið ólýsan-
as^ - 't/rn,si er höfundurinn undir áhrifum sumarsins og hefur nærri heill-
l ”a,9leymisnautn líðandi stundar", þó að undin, „sem aldrei grær“
. ^ 1 ekki að heldur, eða hann kallar á svör við spurningum sínum út
ustmyrl{ur næturinnar, er holskeflurnar rísa við ströndina. Á slíkum
stund
um er það efinn, sem þjáir og lamar. „Til er grunur í sái minni",