Eimreiðin - 01.07.1946, Blaðsíða 74

218
FORNRITIN OG VÍSINDAMENNIRNIR bimreiðiN
Ég ætla ekki aS rita uni heimflutning liandritanna, því að ég
tel aS livorki muni mínar né annarra ritsmíSar orka neinu um
liann. Hinsvegar mun ég reyna aS víkja athygli manna aS því,
hvort heppilegt sé, eSa ekki, aS spila út „trompi“ próf. Nordals
í fullri alvöru, eSa halda því á lofti. Hvort svo er, fer eftir því liver
afrek íslenzkir vísindamenn láta eftir sig liggja meS þeim gögnum,
sem fyrir eru. Sé þau afrek aSdáunarverS, og sé þeir, er dá þau,
dómbærir um þau, þá er allt í lagi.
Sé afrekin og mennirnir liinsvegar ekki aSdáunarverSir frá vís-
indanna sjónarmiSi, og aSdáendurnir ekki dómbærir, þá er liætt
viS aS andstæSingarnir reki augun í þaS og beiti því gegn oss:
spyrji: „HvaS á blindur viS bók aS gera?“
Margir munu liafa taliS víst, aS próf. S. N. teldi sig geta lagt fram
sönnunargögn fyrir framúskarandi rannsóknar liæfileikum ís-
lenzkra vísindamanna í þessari fræSigrein, þegar hann kom fram
meS áSurnefnda bendingu, og þegar II. bindi Heimskringlu kom
út um þetta leyti, þá liugSu margir, aS liún myndi vera sýnishom
þess, er íslenzkir menn fengi áorkaS til bóta. En vonbrigSin hafa
áreiSanlega orSiS mikil þegar þaS kom í 1 jós, aS þessi útgáfa er
nákvæmlega eins og aSrar útgáfur Fornritafélagsins. AflagaSir
textar Finns Jónssonar eru endurprentaSir óbreyttir, þó aS A-deild
N. isl. Skj. d. sýni, aS skynsamlegri texta er völ; og þar er lialdiS
rígfast í gainlar óskynsamlegar og sannanlega rangar erfSakenn-
ingar, sem eSli sínu samkvæmt liljóta aS standa vísindalegri
rannsókn handritanna fyrir þrifum.
Ein erfSaskoSun þeirra er, aS fornritin sé samin á Ritöld, svo-
nefndri, eftir munnmælum (arfsögum) og kvæSum, er menn
kunnu utan aS. Þessi utanaSkunnátta manna virSist liafa veriS
takmarkalaus, aS þeirra áliti. Jafnvel lögin kunnu menn utan-
bókar. LögsögumaSurinn „sagSi þau upp“, og liverra vitna er þá
frekar þörf, hann þiddi þau — auSvitaS utanbókar.
Þessa skoSun byggja þeir á orSum Ara fróSa í Islendingabók.
Þar segir: „et fyrsta sumar, es Bergþórr sagSi lög upp, vas þat
nýmæli gört, at lög ór skylldi skriva á bók at Hafliþa Mássonar
of vetrenn epter“ .... o. s. frv.
En Ari segir meira. Hann getur þess, aS verkiS hafi veriS fram-
kvæmt: „þá vas scrifaþr Vígslóþi oc mart annat í lögom, oc sagt
upp í lögrétto af kennimönnom of sumaret epter.“