Eimreiðin - 01.07.1946, Blaðsíða 56

eimreiðin
Tvö skaul sljórnmálanna.
Eftir Iialldúr Slefánsson■
Það er að verða æ ljósara með hverju
árinu sem líður, að stjórnmálabaráttan —
bæði valdstreitan um heimsyfirráðin og
valdstreitan innbyrðis í liverju ríki — er
að liverfast meir en áður til tveggja höfuð-
skauta. Hún er að verða valdstreita á milh
tveggja andstæðra hagkerfa, og fylgir hvoru
hagkerfinu sérstakt stjórnarform.
Annarsvegar er liagkerfi, sem vér þekkj-
um af eigin raun, hagkerfi einkareksturs
og athafnafrelsis, er bezt þróast við lýð'
ræðislegt stjórnarfar og almenn mannréttindi.
Hinsvegar er hagkerfi |)jóðnýtingarinnar og sósíalismans, seiu
vér þekkjum ekki af eigin raun í sinni fullkomnu mynd. Það
samrýmist ekki athafnafrelsi og almennum mannréttindum °r
fær ekki staðizt nema með einræðislegum stjórnaraðferðum.
Þessi tvö hagkerfi og stjórnarform standa ólíkt að vígi í ýnisu
tilliti í valdabaráttunni.
Hagkerfi og stjórnarform einkarekstursins og lýðræðisins hefur
verið svo frjálslynt, (ógætið væri e. t. v. réttara að segja), að taka
sósíalismann og ala hann við brjóst sér áratugum saman og leyh*
honum að starfa sem einskonar „fimmtu lierdeild“ innan si»s
athafnalífs og stjórnkerfis. Gengur það að því leyti ekki lieih
til úrsliíaleiksins unt heimsyfirráðin, því eðlilega liefur áratuga
skemmdarstörf andstöðukerfisins ekki látið sig án vitnisburðar 1
liagkerfi og stjórnkerfi einkarekstursins. Má þar til nefna t- ^
ofurvald stéttafélaga, sem lýðfrelsisríkin fá nú orðið ekki ro»
við reisl nenia með því að grípa til hervaldsins, sem nýlegaI
fregnir frá umheiminum votta. Stéttafélögin er ekki um að saka
á meðan þau fara ekki út fyrir sitt lögleyfða réttindasvið.
Aftur á móti liefur hagkerfi og stjórnkerfi sósíalismans þ‘ir
Halldór Stefánsson.