Eimreiðin - 01.04.1954, Blaðsíða 56

j^atlir um erlenclat' bóhmenntir.
IV. Arabiskar bókmenniir.
Islam (þ. e. auðsveipni) hefur sú trúarbragða-hreyfing verið
nefnd, sem spámaðurinn Múhameð er talinn höfundur að. Þessi
hreyfing er þó í rauninni eldri en Múhameð og á rætur sínar að
rekja frá mörgum fornum þjóðlöndum og kynþáttum, sem aðal-
lega eru semítiskir. En Múhameð endurbætti þessi trúarbrögð,
jók við þau og sameinaði í heild á 7. öld f. Kr., enda eru þau oftast
kennd við hann og nefnd Múhameðstrú.
Ættfræðin var í hávegum höfð meðal hinna fornu kynþátta
Arabíu, ekki síður en hér á landi. En ekki eru ættartölur þeirra
Arabanna taldar áreiðanlegar. Þær eru raktar flestar til löngu
týndrar ættkvíslar, sem kennd var við Qahtan, og annarrar nokkru
yngri, Adnan-ættkvíslarinnar. Afkomendur Qahtan áttu einkum
heima í Suður-Arabíu. En Adnanítar voru afkomendur Ishmaels
og áttu heima í Norður-Arabíu.
Elztu menjar um arabiskar bókmenntir eru áletranir frá 7. öid
f. Kr. til 4. aldar e. Kr., sem fundizt hafa í Arabíu. Þessar áletr-
anir eru á hinni fornu tungu Araba og skráðar arabisku letri.
Bæði letrið og tungan eru skyld því, sem löngu síðar varð það
mál, sem Kóraninn, trúarbók Múhameðstrúarmanna, var skráð a,
og einnig voru á því skráð hetjukvæði þau eða rímur, sem varð-
veitzt hafa frá árunum 500—632 e. Kr. Söngvar þessir sögðu fra
fornum hetjum, helgum mönnum og hernaðarleiðöngrum. Einnig
er til allmikið skráð um viðskipti Forn-Araba við nágrannaþjóð-
irnar, svo sem Gyðinga og Persa.
Fyrstu tilraunina, sem gerð var til að safna í eitt fornum
skáldskap Araba og skrá hann, gerði Hammad al-Rawiyah (d-
772 e. Kr.). Höfðu sagnir þeirra og ljóð varðveitzt á vörum fólks-
ins mann fram af manni um langan aldur, en fæst verið skráð.
Þessar fornu rímur Araba eru enn lærðar og kveðnar af alþýðu
manna, og í mörgu svipar þessum skáldskap til íslenzku rímnanna,
þó að löng sé leiðin á milli Arabíu og íslands, og ólíklegt sé, að
nokkurra beinna áhrifa gæti þar á milli. Arabiska óðformið hefur