Eimreiðin - 01.10.1956, Page 84

EIMREIÐIN
316
inum öllum er blær sérstæðs og
þróttmikils persónuleika sögu-
mannsins. Sannarlega er það i'róð-
legt að fylgjast með Þórarni frá því
að liann stendur lirjáður og klæð-
lítill á berangrinum vestur í fjörð-
um og alla leið í þann kastala, sem
ltann er í nú, þar sem borgin situr
um hann og sækir að honum. Hann
ltefur haft mikinn hug á að eign-
ast og umgangast lifandi skepnur
og ráða yfir gróandi landi, og ef til
vill liafa lífskjörin á æskuárunum
átt sinn þátt í því, ef til vill hefur
það þá orðið honum hugsjón, að
verða einhvern tíma sá maður að
ráða gangandi fé og grónum bletti
ekki síður en þeir bændur vestur á
Barðaströnd, sem skipuðu lionum
fyrir verkum eins og rakka og gerðu
í hvívetna hlut hans lítinn. En hvað
sem því líður, er mjög ánægjulegt
að skynja, hve þrá bóndans eftir
lífi og gróðri hefur verið rík í þess-
um seiga kjarnakvisti, fóstruðum í
grýttu landi undir gróðursnauðum
fjöllum, og síðan fluttum á melinn
vestan við hina vaxandi borg.
Bókin er vel útgefin og í lienni
teikningar eftir Halldór Pétursson
af öllum sögumönnunum. Þær eru
allar sérkennilegar og mjög vel
gerðar, en einkum af þeim þremur,
sem verða einna minnisstæðust að
lestri loknum, Steinunni Þórarins-
dóttur, Eiríki Hjartarsyni og Þór-
arni á Melnum.
Guðmundur Gíslason Hagalín.
Ragnheiður Jónsdóttir: ÉG Á
GULL AÐ GJALDA - AÐ-
GÁT SKAL HÖFÐ ... Helga-
fell 1954 og 1955.
Ragnheiður Jónsdóttir hefur
skrifað margar sögur handa börn-
um og unglingum, og flestar þeirra
eru þannig, að fullorðnu fólki þykja
þær skemmtilegar. Sögurnar Ég á
gull að gjalda og Aðgát skal höfð
eru ekki sérstaklega ætlaðar hinni
uppvaxandi kynslóð, heldur hverj-
um sem er. Þar er sögð saga Þóru
frá Hvammi frá fyrstu bernsku í
sveitinni og þangað til hún er ung
að árum orðin í höfuðstaðnum ógift
móðir og þroskuð kona og hefur
tekið stúdentspróf. Er svo að sjá,
að saga liennar sé ekki öll með
þessum tveimur bindum.
Bæði þessi bindi eru skrifuð af
mikilli leikni, málið hreint, blæ-
fallegt og rökvíst, stíllinn snuðru-
laus og voðfelldur, ekki ýkjasterk-
ur eða mjög sérkennilegur, en þó
oft litríkur. Persónulýsingarnar eru
skýrar og samfelldar, en í fyrra
bindinu eru drættirnir full mjúkir
og andstæðurnar vart nægilega
sterkar til þess að sagan gæðist
þeirri reisn, sem hefði farið lienni
vel. I síðara bindinu vandast enn
verkefnið, og skáldkonan vex með
því. Lýsing hennar á aðalpersón-
unni og mótun hennar frá geðþekk-
um ungling í glæsilega, djarfa og
viljasterka konu er gerð markviss-
um tökum. Samfara þessari mótun
eykst spanþungi og reisn sögunnar,
og hjá lesandanum vaknar eftir-
vænting þess, er síðar muni drífa
á daga Þóru frá Hvammi.
Án þess að bent verði á ákveðna
staði í þessum bókum, þar sern
vant sé skýrari skipta ljóss og
skugga, virðist mér, að skáldkonan
skirrist um of við að nota dökka
liti. En lífið sjálft gengur síður en
svo á svig við þá, og aldrei verður
jákvæð lausn lífsins vanda jafn-
áhrifarík og þá er hún verður til
í harðri baráttu ljóss og myrkurs.
Þóra frá Hvammi er kona svo mik-