Eimreiðin - 01.09.1968, Qupperneq 30

EIMREIÐIN
176
við að í Kópavogi, eins og lýst er í bók minni, Fílabeinshöllin. Þar
er því einnig lýst, hvernig það bar til, að ég átti upptök þess, að
samið væri frumvarp til laga um almenningsbókasöfn. Þá var Bjarni
Benediktsson menntamálaráðherra, og hann hafði óvenjugóðan
skilning á, hve brýna nauðsyn bar til að löggjöf yrði sett um þetta
efni. Hann fól mér svo, ásamt tveim úrvalsmönnum — þeim séra
Helga Konráðssyni á Sauðárkrók og dr. Þorkatli Jóhannessyni há-
skólarektor — að sernja frumvarp um almenningsbókasöfn, og luk-
um við því á stuttum tíma árið 1954. Menntamálaráðherra lagði
svo frumvarpið fyrir Alþingi, og var það samþykkt andstöðulaust.
Skömmu síðar eða vorið 1955 skipaði Bjarni Benediktsson mig
bókafulltrúa ríkisins, og síðan hef ég stundað þetta starf og reynt
að stuðla að eflingu bókasafnanna, eftir því sem aðstæður hafa leyft
á hverjum tíma. Síðustu tíu árin hefur Gylfi Þ. Gíslason verið
menntamálaráðherra og hefur hann sýnt þessu málefni velvilja og
skilning, enda hafa lögin um bókasöfnin verið endurbætt að ýmsu
leyti, en langt er þó frá að ýmsir samstarfsmenn menntamálaráð-
herra hafi skilning á, hver nauðsyn það er íslenzkri menningu, að
bókasöfnin verði sem fyrst jrað, sem þau eiga að vera — og þau eru
í öðrurn löndum nálægum okkur í vestri og austri. Og nú, er ég
hverf frá þessu starfi, er það einlæg ósk mín, að almenningsbóka-
söfnin verði þetta í framtíðinni: Hinn frjálsi framhaldsskóli allrar
þjóðarinnar og tryggasti verndari íslenzkrar menningar og menn-
ingarerfða.
Og nú liggur leiðin upp í Reykholtsdal, þar sem pú œtlar að
setjast i helgan stein, ef svo má að orði komast um mann, sem
kominn er til starfa fyrir dagmál á hverjum morgni.
Já, ég hef komið mér þar þægilega fyrir, og ég hef von um að
geta dvalizt þar í ró og næði. Þegar ég byggði mér þetta hús í
Borgarfirði, vakti það einmitt fyrir mér að sannprófa, hvað ég gæti
látið mér verða úr Jressum árurn, sem ég ætti eftir. Það er nú komið
á þriðja ár frá því ég fór að vera Jrarna með annan fótinn, og fyrsti
verulegi ávöxturinn af þessu er skáldsagan Márus á Valshamri og
meistari Jón, sem kom út í fyrra. Ég held einmitt, að hún sé eitt-
hvað í líkingu við Jaað, sem fyrir mér vakti forðum, og ég hef áður
lýst.
Þá vil ég segja }rað í þessu sambandi, að sú kona, sem ég á, hefur
verið mér ómetanleg. Ég get eiginlega ekki skýrt það til fulls.
Þetta er mjög greind og vel gerð kona, en jafnvel það nægir ekki