Tímarit lögfræðinga - 01.03.1996, Síða 27

boðað, að dómari skuli kynna dómfellda rækilega þau skilyrði sem frestun á
ákvörðun refsingar eða fullnustu hennar er bundin og gera honum ljósar
afleiðingar skilorðsrofa.16 Þessi kynning getur eðli máls samkvæmt ekki farið
fram fyrr en dómur er formlega birtur dómfellda.
Að lokum skal áréttað hér, að lög heimila ekki að einn og sami maðurinn sé
með tvo skilorðsdóma á bakinu, ef við getum orðað það svo, á sama tíma. Ef
skilorðsdómur er látinn haldast þegar dæmt er um nýtt brot ber að hafa refsingu
samkvæmt seinni dóminum óskilorðsbundna og breytir þá engu þótt hún sé
ákveðin sem hegningarauki við skilorðsdóminn. Einn dóm fann ég í dómasafni
Hæstaréttar þar sem út af þessu er brugðið, það er H 1991 2057.1 því tilviki var
til umfjöllunar brot sem framið var eftir uppkvaðningu skilorðsdóms 8. febrúar
1990, en fyrir birtingu hans. Upphafstími skilorðs hafði verið miðaður við
dómsbirtingu og fór hún fram 20. febrúar. Þegar komist hafði verið að þeirri
eðlilegu niðurstöðu að nýja brotið fæli ekki í sér rof á skilorði dómsins frá 8.
febrúar 1990 segir svo í dómi þessum:
Verður ákærða því ekki gerð refsing í einu lagi fyrir brot samkvæmt þeim dómi og fyrir
brot þessa máls. Aftur á móti ber að ákveða refsingu ákærða samkvæmt 78. gr. almennra
hegningarlaga nr. 19/1940 sem hegningarauka við refsingu þess dóms. Þykir hún
hæfilega ákveðin fangelsi í í einn mánuð og er hún skilorðsbundin á þann hátt sem í
dómsorði greinir.
15 Ákærði R gerðist sekur um þjófnað 27. mars 1992. Samkvæmt sakavottorði sem lá fyrir
héraðsdómara þegar dæmt var um þjófnaðarbrotið hafði ákærða með dómi 25. nóvember
1991 verið gert að sæta varðhaldi í 45 daga, skilorðsbundið í þrjú ár, vegna líkamsárásar, og
30 daga skilorðsbundnu varðhaldi fyrir nytjastuld og umferðarlagabrot samkvæmt dómi
uppkveðnum 20. desember 1991. Héraðsdómari leit svo og á, að með þjófnaðarbrotinu hefði
ákærði rofið skilorð beggja þessara dóma. Upphafstími skilorðs miðaðist samkvæmt
forsendum fyrri dómsins við uppkvaðningu hans og við hið sama sýnist hafa verið miðað í
seinni dóminum, en hann er þó ekki afdráttarlaus að þessu leyti. í dómi Hæstaréttar segir svo:
„I héraðsdómi er réttilega frá því greint að með broti því sem fjallað er um í máli þessu rufu
báðir ákærðu skilorð dóms 25. nóvember 1991. Ber samkvæmt 60. gr. almennra hegningar-
laga nr. 19/1940, sbr. 7. gr. laga nr. 22/1955, að ákveða refsingu hvors hinna ákærðu í einu
lagi fyrir brot þeirra í því máli og því er hér um ræðir. Dómur 20. desember 1991 var eigi
birtur fyrir ákærða R fyrr en 26. maí 1992, eftir að brot það er hér um ræðir var framið. Ber
að ákveða honum refsingu fyrir brot í máli þessu með tilvísun til 78. gr. almennra hegningar-
laga. Rétt þykir þó að staðfesta refsiákvörðun héraðsdóms að því er ákærðu varðar“.
Þessir dómar ásamt H 1991 2057, sem síðar verður vikið að, vekja upp spumingar um
gildissvið 60. gr. almennra hegningarlaga. Svo sem áður greinir á ákvæðið ekki aðeins við
þegar um skilorðsrof er að ræða, heldur ber einnig að beita því við refsiákvörðun ef hið nýja
brot var framið fyrir upphaf skilorðstíma (upphaf skilorðstíma miðast samkvæmt framan-
sögðu við birtingu skilorðsdóms).
16 Þessi skylda hvílir á hverjum þeim sem samkvæmt 3. mgr. 133. gr. laga nr. 19/1991, sbr.
4. gr. laga nr. 37/1994, annast birtingu dóms.
21