Tímarit lögfræðinga - 01.03.1996, Blaðsíða 77

hver væri hlutur dómara við fullnustu refsinga. Hann kvað þá hámarksrefsingu
sem lögin kvæðu á um sem refsingu fyrir tiltekið brot vera almenna reglu í
mörgum þeirra landa sem áttu fulltrúa á þinginu. Hann kvað áfrýjun fresta
fullnustu í allflestum landanna.
Hann kvað þá meginreglu sem fram kæmi í 40. gr. hgl. hafa orðið að lúta í
lægra haldi fyrir undantekningunni. Með nýju fangelsi á Litla- Hrauni mætti þó
ætla að framkvæmd breyttist. Hann bar saman refsitakmarkanir og dæmigerðar
refsingar vegna manndrápa, nauðgana og innbrota í hús að næturlagi í ýmsum
löndum Hann kvað vera skiptar skoðanir um hvort æskilegt væri að samræmi
næðist í refsingum milli landa. Hann fjallaði um að mjög mismunandi væri eftir
löndum hvort dómarar hefðu afskipti af fullnustu refsingar. Hann kvað hafa
verið rætt um samfélagsþjónustu á þingi Alþjóðasambands dómara í Túnis.
Hann kvaðst ekki þekkja til neins lands, utan Islands, þar sem það væri á valdi
annars en dómara að ákvarða hvort samfélagsþjónusta væri við hæfi sem
refsiúrræði. Varpaði fram þeirri spurningu hvort það bryti ekki í bága við 2. gr.
stjómarskrár íslands að stjómvald breytti refsivistardómi í samfélagsþjónustu.
Að loknum fyrirlestmm bámst fyrirspumir og athugasemdir frá fundar-
gestum. M.a. barst athugasemd frá lögfræðingi og forstjóra fangelsismálastofn-
unar. Þá kom Haraldur Henrysson hæstaréttardómari með athugasemd. Hann
ræddi m.a. um þróun refsinga með hliðsjón af breyttum þjóðfélagsaðstæðum.
Þá fjallaði hann um gagnrýni fjölmiðla á ákvörðun dómstóla um refsingar og
sakarmat. Hann kvað það sína skoðun að dómarar ættu að hlusta á gagnrýni og
gera sér grein fyrir æðaslætti þjóðarinnar. Þó væri erfitt að meta það hver væri
hinn rétti þjóðarvilji. Umfjöllun ljósvakamiðla væri oft yfirborðskennd og
mótaðist af tilfínningum. Dómarar ættu ekki gott með að svara gagnrýni og
upplýsandi umræða þyrfti að fara fram um gang dómsmála. Niðurstaða hans af
þessum hugleiðingum væri sú að dómurum bæri að gæta hófs og stillingar í
dómum sínum og láta málefnaleg sjónarmið ráða.
Að fyrirspumum og umræðum loknum þakkaði Stefán Skarphéðinsson
sýslumaður góð og fróðleg erindi og lauk þar með formlegri dagskrá þingsins.
Ingveldur Einarsdóttir
71