Tímarit lögfræðinga - 01.03.1996, Blaðsíða 72

er málin væru tekin fyrir. Löglærðir starfsmenn saksóknara og lögreglustjóra
flyttu nú málin.
Hann kvað að menn yrði að vera minnugir þess að að á herðum sækjenda
hvíldi rík hlutlæg skylda. Hlutverk sækjenda væri að stuðla að því að hið sanna
og rétta kæmi í ljós.
Þá rakti hann lauslega nýmæli varðandi áfrýjun mála. Hann rakti nokkra
dóma til skýringar þessum þrem þáttum sem hann gerði að umtalsefni.
Næstur tók til máls Bogi Nilsson rannsóknarlögreglustjóri og flutti fyrirlestur
sem hann nefndi:
Um fyrirkomulag ákæruvalds.
Hann benti á að hér á landi væri ákæruvald á einu stigi, þ.e. ríkissaksóknari
færi með ákæruvald og sæi um áfrýjun máls, með nokkrum undantekningum þó.
Hann varpaði fram þeirri hugmynd hvort stig ákæruvalds mættu vera þrjú,
þannig að á fyrsta stigi væri lögreglustjóri, á öðru stigi saksóknari og á þriðja
stigi ríkissaksóknari og hefði hver þeirra sitt afmarkaða verksvið. I verkahring
ríkissaksóknara væri þá ekki að höfða mál, nema þegar um væri að ræða mjög
alvarleg brot, t.d. landráð. Þess í stað væru verkefni hans á sviði stefnumörk-
unar og meðferðar mála fyrir Hæstarétti. Þá benti hann á nauðsyn þess að unnt
væri að endurskoða ákvarðanir ákæruvalds með stjórnsýslukæru, þar sem
dómsmálaráðherra væri þröngur stakkur skorinn til að endurskoða ákvarðanir
ákæruvalds. Hann benti á að hagkvæmt væri að kærustig yrðu tvö.
Hann kvað nauðsynlegt að líta til Danmerkur og Noregs um fyrirkomulag
ákæruvalds, en þar væri ákæruvaldi skipað með öðrum hætti en hérlendis. M.a.
væri lögreglustjórum falið að fara með ákæruvaldið að mestum hluta.
Þá fjallaði Bogi um hvort skynsamlegt væri að skipa sérstakan ákæranda í
meðferð tiltekinna sakarefna.
Hann kvað skynsamlegt að skipa sérstakan ákæranda í efnahags -og auðgunar-
brotum í samvinnu við sérhæfðan rannsóknara. Hann kvað það tíðkað í Dan-
mörku, Noregi og Svíþjóð og þar starfaði sérstakur saksóknari í slíkum málum,
væri í fyrirsvari og með honum starfaði sérstakur rannsóknari. Þetta fyrir-
komulag hefði sætt nokkurri gagnrýni, en það hefði þó unnið á og styrkst í sessi.
Næstur tók til máls Ólafur Helgi Kjartansson sýslumaður og fjallaði urn:
Ákæruvald lögreglustjóra.
Hann lýsti eigin reynslu af ákæruvaldi lögreglustjóra, en með 1. mgr. 28. gr.
laga nr. 19/1991 hefði lögreglustjórum verið falið að fara með ákæruvald. Því
lagaákvæði hefði verið breytt með lögum nr. 38/1992 þannig að nú yrði
ríkissaksóknari að heimila lögreglustjórum alla saksókn. Þann 14. maí 1993
hefði rfkissaksóknari falið lögreglustjórum að fara með ákæruvald í ákveðnum
brotaflokkum. Hann gerði grein fyrir því hversu margar ákærur hefðu verið
gefnar út árið 1993 á Vestfjörðum af lögreglustjóra annars vegar og ríkissak-
66