Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.03.1996, Blaðsíða 53

Tímarit lögfræðinga - 01.03.1996, Blaðsíða 53
5. HLUTVERK ÁKÆRANDA OG VERJANDA VIÐ MEÐFERÐ OPIN- BERS MÁLS FYRIR HÉRAÐSDÓMI 5.1 Viðvera ákæranda sem skilyrði fyrir því að máli verði lokið 5.2 Þingfesting opinbers máls 5.3 Mál sem ljúka má með viðurlagaákvörðun samkvæmt 1. mgr. 124. gr. oml. 5.4 Mál sem ljúka má með játningardómi samkvæmt 125. gr. oml. 5.5 Mál sem sætir aðalmeðferð samkvæmt 128.-130. gr. oml. 6. FLUTNINGUR OPINBERRA MÁLA FYRIR HÆSTARÉTTI 1. INNGANGUR Með gildistöku laga um meðferð opinberra mála nr. 19/1991 urðu á margan hátt grundvallarbreytingar á opinberu réttarfari hér á landi, ekki hvað síst er varðaði fyrirkomulag ákæruvalds í landinu og meðferð opinberra mála fyrir dómstólum. Hin nýja skipan byggir að meginstefnu til á því, sem nefnt hefur verið ákæruréttarfar (akkusatorisk proces), en andstæðan við slíkt réttarfar er svonefnt rannsóknarréttarfar (inkvisitorisk proces). Með lögum nr. 19/1991, oml., var að fullu skilið á milli rannsóknar- og ákæruvalds annars vegar og dómsvalds hins vegar og dómsrannsóknir í þeirri mynd sem áður þekktust voru aflagðar. I þess stað er nú rætt um meðferð máls fyrir dómi eða dómsmeðferð. Samkvæmt hinni nýju skipan er þó ekki gert ráð fyrir því, að hér á landi ríki hreinræktað ákæruréttarfar, þar sem talið hefur verið meðal einkenna þess að ákæranda beri engin skylda til þess að sýna hlut- lægni í störfum sínum, fremur en verjanda. Lög nr. 19/1991 gera ráð fyrir slfkri hlutlægnisskyldu ákæranda og auk þess má við skoðun þeirra finna fleiri merki um leifar frá hinu foma rannsóknarréttarfari, sem hér var við líði á áram áður. Núgildandi réttarfarsskipan má hins vegar lýsa sem ákæruréttarfari með nokkrum einkennum rannsóknarréttarfars. Starf og hlutverk ákæranda tók miklum breytingum með lögum nr. 19/1991 í samræmi við breytta hugsun um meðferð opinberra mála, en hlutverk ákæranda við meðferð sakamáls fyrir héraðsdómi var aukið mjög frá því sem verið hafði. Réttarstaða sakbomings og málsvara hans var ennfremur bætt nokkuð með lög- unum og hún gerð mun skýrari frá því sem verið hafði. 2. SAKSÓKN í OPINBERUM MÁLUM - MEGINVERKEFNI ÁKÆRU- VALDSINS Ákvörðun um saksókn í opinberum málum liggur að meginstefnu til hjá ríkissaksóknara og lögreglustjórum, sbr. 2. mgr. 27. gr. og I. mgr. 28. gr. oml., sbr. 2. gr. laga nr. 38/1993. Frá þessari meginreglu er vikið ef ríkissaksóknari er vanhæfur til meðferðar einstaks máls, en þá skal dómsmálaráðherra skipa annan löghæfan mann til meðferðar þess máls, sbr. 1. mgr. 30. gr. oml. 47
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Tímarit lögfræðinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.