Tímarit lögfræðinga - 01.02.2002, Side 58

var að fyrrgreindu skipulagi sem taldist félagslegt öryggisskipulag byggt á sam-
tryggingu. Dómstólnum þótti einsýnt að ekki væri hægt að halda uppi þeirri
samtryggingu sem um var að ræða án miðstýringar í gegnum ein samtök og án
skylduaðildar að skipulaginu í heild sinni en hvorutveggja víkur að sjálfsögðu
frá þeim hömlum sem felast í almennum samkeppnisreglum. Um var að ræða
svokallað gegnumstreymiskerfi, þ.e. ekki sjóðssöfnun, og einkennum starf-
seminnar og þeirri samtryggingu sem í henni fólst var lýst þannig:
a. Bætur vegna veikinda og greiðslur í fæðingarorlofi eru hinar sömu til allra
þótt iðgjöld séu innheimt sem hlutfall af tekjum.
b. Ellilífeyrir til allra lífeyrisþega er fjármagnaður af þeim sem eru á vinnu-
markaði.
c. Grunnlífeyrir er ekki greiddur út í samræmi við innborguð iðgjöld.
d. Þeir sjóðir sem hafa greiðsluafgang fjármagna þá sem ekki geta staðið
undir greiðslum.
Eins og áður segir komst ED að þeirri niðurstöðu að þessi starfsemi félli utan
ramma samkeppnisreglnanna.
Þriðji dómurinn sem hér skiptir rnáli er frá árinu 1995, Federation Francaise
málið.34 Þar var tekist á um starfsemi ellilífeyrissjóðs. Þar var því slegið föstu
að samtök, sem rekin voru án hagnaðarvonar og höfðu á hendi stjórnun og um-
sjón með sérstakri lögbundinni en valfrjálsri söfnun iðgjalda til greiðslu elli-
lífeyris til viðbótar við skyldubundinn ellilífeyri samkvæmt sérstöku ellilífeyr-
isskipulagi, teldust fyrirtæki í skilningi 81. gr. Rs.35 Einkennum starfseminnar
og þeim samtryggingu sent í henni fólst var lýst þannig:
a. Ekki var um að ræða skylduaðild.
b. Starfsemin byggðist á sjóðssöfnun.
c. Lífeyrir var greiddur út í samræmi við innborguð iðgjöld sjóðfélaga og í
samræmi við ávöxtun sjóðsins á hverjum tíma.
Þær óumdeildu staðreyndir að starfsemin hafði félagsleg markmið, var ekki
rekin í hagnaðarskyni, að hún byggði á samtryggingu og þrátt fyrir að reglur
giltu um fjárfestingar sjóðsins, breyttu ekki þeirri staðreynd að samtökin töldust
hafa með höndum efnahagslega starfsemi (carrying on an economic activity).
í fjórða dóminum, sem er frá árinu 1999. Brentjen's,36 var tekist á um líf-
eyrissjóð sem stofnað var til með kjarasamningi milli verkalýðsfélaga og at-
34 ED nr. C-244/94, Fédération Francaise de Sociétés d'Assurances and Others gegn Ministére de
la Agriculture et de la Peche, REG 1995 bls. 4013.
35 Sjá neðanmálsgrein 33.
36 ED nr. C-115-117/97, Brentjen’s Handelsondememing BVgegn Stichting Bedrijfspensioenfonds
voor de Handel in Bouwennaterialen.
52