Tímarit lögfræðinga - 01.12.2002, Side 23

H 1996 1793
Drengur nokkur, E, slasaðist í umferðarslysi í júní 1979, þá átta ára gamall. Hann
hafði þá lokið námi í sex ára bekk og í tveimur bekkjum grunnskólans, en var þó
með öllu ólæs. Eftir slysið lá E á sjúkrahúsi í þrjá sólarhringa, en fékk svo að fara
heim til sín. Samkvæmt læknisvottorði var hann þá eðlilegur og ekki með höfuð-
verk, ógleði eða uppköst og engin brottfallseinkenni. í læknisvottorðinu kemur
fram, að lagt hafi verið að foreldrum hans að hafa samband við sjúkrahúsið, ef
einhver sjúkdómseinkenni kæmu fram. A árinu 1985 var leitað til sérfræðings vegna
námsörðugleika E og á árinu 1988 var hann skoðaður af sálfræðingi og af lækni,
sem mat örorku hans vegna slyssins 75%. Læknaráð taldi að ekki yrði fullyrt um, að
örorka E ætti rót sína að rekja til slyssins, en taldi það þó mjög líklegt. I héraðsdómi,
sem skipaður var sérfróðum meðdómsmönnum, var á hinn bóginn talið, að ekkert
hefði komið fram um, að námserfiðleikar og þroskafrávik E væru afleiðingar slyss-
ins, heldur hefði hann haft þessa annmarka fyrir. Ekki var heldur talið sannað, að E
hefði slasast á heila í umferðarslysinu. Var því ekki talið, að hann hefði orðið fyrir
öðru tjóni en hann hafði áður fengið bætt og kröfum hans um frekari bætur því
hafnað.
H 1968 1271
Dómurinn er reifaður í kafla 2.1 og vísast þangað. Niðurstaðan er reist á því áliti
Læknaráðs, að líklegt verði að teljast, að heilsubrestur manns af völdum slyss hafi
a.m.k. verið „meðverkandi" orsök að dauða hans.
Sérstakt álitaefni getur verið, hvort telja eigi orsakir hafa verkað saman eða
ekki. Sé um það ágreiningur getur þurft að sanna það. I H 2000 265 hélt tjónþoli
því fram, að líkamstjón hans hefði verið vegna samverknaðar fjögurra stúlkna.
A það var ekki fallizt og talið, að tjóni hefði verið valdið af einni þeirra. Dómur
þessi er reifaður ítarlega síðar í greininni.
2.8 Ýmis álitaefni um orsakatengsl
2.8.1 Fleiri en ein orsök getur verið til tjóns
Skilyrðiskenningin veitir almennt fullnægjandi svör við álitaefnum um or-
sakatengsl, sé henni beitt með þeim takmörkunum, sem að framan er gerð grein
fyrir. Því verður þó ekki neitað, að ýmis álitaefni koma upp þegar fleiri en eitt
atvik eða atburður leiðir til tjóns.
Flokka má þau tilvik, er fleiri en ein orsök getur verið fyrir tjóni, í tvo
meginllokka, sem gerðir verða að umtalsefni, þ.e. samverkandi tjónsorsakir og
sjálfstæðar tjónsorsakir. Engin leið er að fjalla um alla þá flokka eða afbrigði,
sem til álita geta komið, enda hefur það takmarkaða hagnýta þýðingu, a.m.k. í
skaðabótarétti.27
27 Vísa má til umfjöllunar í grein Jóhannesar Sigurðssonar Orsakasamband í skaðabótarétti, bls.
95-112.
32 7