Tímarit lögfræðinga - 01.12.2002, Blaðsíða 90
eiga að ráða niðurstöðu hans eða hvaða ályktanir hann geti dregið af fyrirliggjandi
upplýsingum um starfshæfni umsækjenda með hliðsjón af þeim sjónarmiðum breyt-
ist ekki við þessar aðstæður. Er hann þá sem endranær bundinn af þeirri óskráðu
meginreglu íslensks stjórnsýsluréttar að byggja niðurstöðu sína á málefnalegum
sjónanniðum og að velja beri þann sem hæfastur verður talinn til að gegna starfinu
með hliðsjón af þeim sjónarmiðum. Skal í þessu sambandi meðal annars bent á 2.
mgr. 11. gr. stjómsýslulaga þar sem segir að óheimilt sé að mismuna aðilum við
úrlausn mála á grundvelli sjónarmiða byggðum á kynferði þeirra, kynþætti, litar-
hætti, þjóðerni, trúarbrögðum, stjórnmálaskoðunum, þjóðfélagsstöðu, ættemi eða
öðrum sambærilegum ástæðum. Er handhafa veitingarvalds almennt óheimilt að
byggja afstöðu sína til þess hvern skuli ráða til opinberra starfa á ofangreindum
sjónarmiðum og á það ekki síst við þegar hann telur sig ekki geta gert upp á milli
umsækjenda. Akveðnar undantekningar geta þó verið á því samkvæmt sérstökum
lagaheimildum, sbr. meðal annars 32. gr. laga nr. 59/1992, um málefni fatlaðra, eða
á grundvelli eðli máls þegar um er að ræða val í pólitísk störf, sbr. athugasemdir við
11. gr. frumvarps þess er varð að stjórnsýslulögum. (Alþt. 1992-1993, A-deild, bls.
3294.) Þá hefur Hæstiréttur Islands túlkað ákvæði laga um jafna stöðu og jafnan rétt
kvenna og karla þannig, sbr. núgildandi lög um þetta efni nr. 96/2000, að við núver-
andi aðstæður skuli veita „konu [„] starf, ef hún er að minnsta kosti jafnt að því
komin, að því er varðar menntun og annað, sem máli skiptir, og karlmaður, sem við
hana keppir, ef á starfssviðinu eru fáar konur“, sbr. dóm Hæstaréttar frá 2. desember
1993 í máli nr. 339/1990 (H 1993:2230).
Samkvæmt framansögðu er ég ekki sammála þeim lagasjónarmiðum sem ráða má
af skýringum bæjarlögmanns X að handhafi veitingarvalds kunni að hafa frjálsari
hendur en ella reynist honum erfitt að gera upp á milli umsækjenda. [...] Eins og að
framan greinir ræðst það annars vegar af þeim sjónarmiðum sem ákvörðun byggist
á og eftir atvikum innbyrðis vægi þeirra og hins vegar af fyrirliggjandi upplýsingum
um umsækjendur hver telst hæfastur þeirra. í bréfi bæjarlögmanns X, dags. 24.
október 1997, segir að líkur séu fyrir því að áhersla hafi verið lögð á stjórnunar-
reynslu við mat á starfshæfni umsækjenda. Hafi sá sem ráðinn var staðið A framar
að því leyti að hann hafi verið skólastjóri tónlistarskóla lengur en A og hafi haft
meiri reynslu af því kennsluformi sem lagt var upp með. Þá hafi hann haft rnjög góð
meðmæli hvað varðar þætti eins og samskipti og samvinnu. Eins og fram hefur
komið ákveður handhafi veitingarvalds hvert innbyrðis vægi sjónarmiða við
mat á starfshæfni umsækjenda skuli vera. Ofangreind sjónarmið, sem rakin eru í
bréfi bæjarlögmanns X, verður að telja málefnaleg og tel ég ekki ástæðu til athuga-
semda við innbyrðis vægi þeirra við úrlausn málsins samkvæmt framangreindu
bréfi.
Eg tel að umboðsmaður Alþingis geti í ákveðnum tilvikum lagt á það mat hvort
dregnar hafa verið réttar ályktanir af gögnum málsins um starfshæfni umsækjenda
með hliðsjón af þeim sjónarmiðum sem ákveðið hefur verið að byggja á. Við það
mat verður þó að taka tillit til eðlis slíkra ákvarðana þar sem almennt er byggt
á heildarmati á starfshæfni út frá ýmsum sjónarmiðum. Eftir að hafa kynnt mér
gögn málsins og með hliðsjón af framangreindu bréfi bæjarlögmanns, dags. 24.
október 1997, tel ég ekki ástæðu til athugasemda við þennan þátt kvörtunarinnar.
394