Tímarit lögfræðinga - 01.11.2003, Blaðsíða 33

verðrýmun má rekja til útlitsgalla söluhlutar. Ákvæðinu er einungis ætlað að
gilda í undantekningartilvikum og þá sérstaklega þegar neytandi getur ekki
gripið til annarra úrræða.
í 3. mgr. 31. gr. neyt.kpl. kemur fram sú sérregla að neytandi getur ekki
krafist afsláttar þegar um er að ræða sölu notaðra hluta á uppboði þar sem neyt-
andi hafði möguleika á að vera viðstaddur. Ákvæðið er að mestu leyti í sam-
ræmi við 2. mgr. 37. gr. kpl., en breytingar sem gerðar hafa verið á því ákvæði,
varðandi kröfuna um að neytandi hafi haft möguleika á að vera viðstaddur
uppboðið, má rekja til 3. mgr. 1. gr. tilskipunar um neytendakaup. Rökin fyrir
ákvæðinu eru þau að hér er um að ræða sérstaka aðferð við sölu þar sem hlutur
er venjulega seldur í því ástandi sem hann er í og neytandi ákveður sjálfur að
nokkru endurgjaldið fyrir hlutinn.47
3.5 Riftun þegar vanefnd varðar einungis hluta hins selda
Ef vanefndir seljanda varða einvörðungu hluta hins selda eiga reglur V. kafla
kpl. við að því er þann hluta varðar. Kaupandi getur rift kaupunum með öllu ef
vanefndir eru verulegar á samningnum í heild sinni (1. mgr. 43. gr.). Ef ráða má
af atvikum að seljandi hafi lokið afhendingu af sinni hálfu, þótt umsamið magn
hafi ekki allt verið afhent, eiga reglurnar um galla við (2. mgr. 43. gr.).48
Ákvæðið á við um þau tilvik þegar seljandi afhendir aðeins hluta hins selda, en
þá er hinn hlutinn annað hvort ekki afhentur eða afhentur of seint. Getur þar
bæði verið um greiðsludrátt og magngalla að ræða. Einnig gildir ákvæðið þegar
hluti hinnar afhentu greiðslu er gallaður (galli á eiginleikum söluhlutar/gæða-
galli).
Regla 1. mgr. 43. gr. kpl. gildir þegar ákveðinn fjöldi eintaka eða ákveðin
eintök úr tiltekinni sendingu eru afhent of seint eða reynast gölluð. I slíkum til-
vikum getur kaupandinn beitt vanefndaúrræðum að því er varðar þann hluta.
Orðasambandið hluta hins selda gerir ráð fyrir því að unnt sé að skipta hinu
selda upp í tilgreindar sendingar eða hluta, t.d. sekki eða tunnur eða því um líkt,
þannig að unnt sé að afmarka vanefndakröfur við ákveðna þætti. Ákvæðið á
hins vegar ekki við um tilvik þar sem galli er á hluta hins selda, og sá hluti er í
svo nánum, raunverulegum og starfslegum tengslum við hinn hlutann að ekki
er með sanngirni unnt að greina þar á milli. Sem dæmi um þetta má nefna það
tilvik þegar tilteknir hlutar í tölvuvélbúnaði eru gallaðir. í slíkum tilvikum verð-
ur að líta á gallann sem galla á hlutnum í heild sinni. Sama gildir þegar senda á
vélbúnaðinn til kaupanda í mörgum hlutum og seinkun verður á einni sending-
unni.49
47 Alþt. 2002-2003, þskj. 904, bls. 55-56.
48 f 51. gr. Sþ-sáttmálans er ákvæði sem svarar til 1. mgr. lagagreinarinnar, en þar er hins vegar
ekki að finna ákvæði samsvarandi 2. mgr. í eldri lögum voru engin ákvæði sambærileg 1. mgr., en
2. mgr. lagagreinarinnar svarar til 50. gr. eldri laga. Sjá Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 119.
49 Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 119.
243