Tímarit lögfræðinga - 01.11.2003, Blaðsíða 72

MDE viðurkenndi aftur á móti ekki það markmið verkfallsins að mótmæla
einkavæðingu eða vemda aðra starfsmenn en félaga stéttarfélagsins. Bendir
þessi afstaða til þess að markmið verkfalla þurfi að vera að gæta starfstengdra
hagsmuna félaga hlutaðeigandi stéttarfélags til að þau njóti vemdar samkvæmt
ákvæðinu, jafnvel þannig að markmið verkfalla verði að vera að ná fram kjara-
samningi.29
í máli Samtaka úthafsstarfsmanna gegn Noregi frá júní 2002 var deilt um
bann við verkföllum starfsmanna í olíuiðnaði og þvingaða gerðardómsmeðferð,
en ákvörðun norsku ríkisstjórnarinnar um þessar aðgerðir var tekin eftir að
verkfallið hafði staðið í mjög skamman tíma.30 Var litið svo á að bannið við
verkföllunum varðaði réttindi sem vemduð væru í I. mgr. 11. gr. Því tók MDE
til athugunar hvort aðgerðir ríkisins yrðu réttlættar á grundvelli 2. mgr. 11. gr.
Dómstóllinn var ekki í vafa um að bannið við verkföllunum hefði byggst á lög-
um og að það þjónaði lögmætum markmiðum þar sem það væri í þágu öryggis
almennings og til vemdar réttindum og frelsi annarra auk heilsu. Að mati dóms-
ins voru uppi sérstakar aðstæður í þessu máli þar sem um væri að ræða orku-
geirann, einkum framleiðslu á olíu og gasi, þar sem truflun á starfsemi gæti haft
í för með sér tafarlaus og mjög alvarleg áhrif á alþjóðlega dreifingu, einkum í
Evrópu. Því til viðbótar væri hætta á skemmdum í tæknibúnaði ef lokun á olíu-
borpöllunum stæði yfir í langan tíma sem gæti leitt til verulegra og neikvæðra
áhrifa fyrir heilsu og öryggi manna sem og umhverfið. Hin háu laun starfs-
manna í þessum geira miðað við aðra bentu heldur ekki til þess að ríkið hefði
gengið of langt í aðgerðum sínum. Með vísan til aðstæðna málsins hefðu að-
gerðir ríkisins sem byggðu ekki aðeins á efnahagslegum forsendum ekki gengið
lengra en ríkinu var heimilt. Dómstóllinn tók sérstaklega fram að þessa niður-
stöðu mætti ekki skilja þannig að dómstóllinn myndi í sérhverju tilviki sam-
þykkja efnahagsleg rök fyrir því að binda enda á verkföll með þvingaðri gerð-
ardómsmeðferð.31 Gagnstætt UNISON málinu endurskoðaði dómstóllinn hér
vandlega mat ríkisins á nauðsyn takmarkananna á verkfallsréttinum. Þá vekur
einnig athygli áhersla dómsins á að aðgerðimar hafi ekki aðeins byggst á efna-
hagslegum forsendum. Gefur það til kynna, þegar rök þau sem ríkisstjóm legg-
ur fram og dómstóllinn tekur til greina eru eingöngu efnahagslegs eðlis, að
dómstóllinn muni gera strangari kröfur til ríkisins um að aðgerðir þess hafi
verið nauðsynlegar í þágu lögmæts markmiðs. Enn er þó afstaða MDE sú að
svigrúm ríkisins til mats á nauðsyn aðgerða sé verulegt. Er þess þá einnig að
gæta að málinu var vísað frá sem þýðir að dómstóllinn taldi væntanlega engan
vafa á því að aðgerðimar stæðust með tilliti til sáttmálans.
29 Sjá Tonia Novitz: Intemational and European Protection of the Right to Strike, bls. 286-287.
30 í forsendum dómsins kemur fram að verkfallið hafi staðið í um 36 klst., en af málavöxtum má
ráða að það hafi staðið í enn skemmri tíma.
31 Federation of Offshore Workers' Trade Unions gegn Noregi (mál nr. 38190/97), ákvörðun 27.
júní 2002. Sjá umfjöllun um sömu aðgerðir norsku ríkisstjómarinnar í kafla 2.5.4.
282